تحولات زمین شناختی و کانی شناختی متابوکسیت غنی از کرندوم پالئوزوئیک زیرین (کامبرین پایانی) در جنوب خاوری سیرجان، پهنه سنندج- سیرجان

کانسار قلعه خم نخستین گزارش از وجود ذخایر بوکسیتی در توالی پالئوزوئیک آغازین پهنه سنندج- سیرجان است. این کانسار به صورت عدسی های نامنظم در درون مجموعه مرمرهای کلسیتی- دولومیتی متراکم و توده ای کامبرین پایانی جای گرفته است. کانسار قلعه خم از دو بخش غنی از هماتیت و کرندوم (افق بالا) و بخش حاوی آلومینوسیلیکات های ورق های (افق پایین) تشکیل شده است. بر اساس نتایج آنالیز XRD و بررسی های میکروسکوپی، حضور کانی هایی نظیر کرندوم، مگنتیت، دیاسپور و کلریتوئید در این کانسار به اثبات رسیده است. این هم یافت بیانگر تاثیر رخداد دگرگونی پس از فرایند بوکسیتی شدن در این کانسار است، به علت دگرگونی اعمال شده، کانسنگ بوکسیتی اولیه به نهشته های متابوکسیتی و یا ذخایر امری تبدیل شده است. نتایج حاصل از آنالیزهای XRF نیز بیانگر آن است که بوکسیت های قلعه خم حاوی مقادیر 25 تا 58 درصد Al2O3، 15 تا 34 درصد Fe2O3، 3 تا 15 درصد SiO2 و 2 تا 5 درصد TiO2 هستند. بررسی نمونه های بوکسیتی در نمودار تغییرات Al2O3 – Fe2O3 – SiO2 نشان دهنده آن است که اغلب این نمونه ها در گستره بوکسیت و بوکسیت های آهن دار قرار می گیرند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، در کامبرین پایانی و در شرایط اقلیمی مناسب، بوکسیت های جنوب خاور سیرجان تشکیل شده و سپس تحت تاثیر دگرگونی و دگرشکلی های ناشی از حرکات کوه زایی سیمیرین پیشین به متابوکسیت های غنی از کرندوم تبدیل شده اند.