بررسی توزیع عناصر بالقوه سمی در باطله های فراوری، خاک های معدنی و کشاورزی محدوده معدنی سرب- روی ایرانکوه، جنوب غرب اصفهان

در این پژوهش، غلظت، تحرک و دسترس پذیری عناصر بالقوه سمی در باطله های فراوری و همچنین منشا آنها در خاک های اطراف معدن سرب - روی ایرانکوه ارزیابی شده است. نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان می دهد که تفاوت آماری شاخصی بین غلظت عناصر در خاک های معدنی و کشاورزی وجود دارد. آنالیز خوشه اینیز نشان دهنده تاثیر معدن کاری بر افزایش غلظت PTEs در خاک است. بر اساس نتایج تحلیل مولفه اصلی، عناصر دارای سه منشا است: 1- عناصر پایدار زمین زاد؛ 2- عناصر انسان زادی که نشان دهنده ژئوشیمیایی کانه زایی سرب و روی هستند و 3- محصولات هوازدگی واحدهای کربناتی. آنالیز عنصری باطله های فراوری، نشان دهنده غنی شدگی شدید باطله ها نسبت به آرسنیک، کادمیم، آنتیموان، روی و سرب است. نتایج آنالیز استخراج ترتیبی نشان می دهند که درصد نسبتا بالایی از مس، منگنز، کادمیم و آرسنیک (به ترتیب 9/24، 3/20، 6/18 و 2/15 درصد) به شکل تبادل پذیر حضور دارد. بنابراین، فرسایش باطله های فراوری می تواند زیست دسترس پذیری این عناصر را در خاک کشاورزی و آب های زیرزمینی اطراف محدوده معدنی افزایش دهد.