تحلیلی بر فراوانی و نوع اشکالات دست خط دانش آموزان مقطع ابتدایی در حروف الفبای فارسی

پژوهش حاضر به منظور تحلیل میزان اشتباهات دانش آموزان مقطع ابتدایی در دست خط و تعیین فراوانی اشتباهات ساختاری در نوشتن هریک از نشانه های الفبای فارسی انجام شد. طرح پژوهش حاضر در بخش اول توصیفی و در بخش دوم از نوع نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون-پس آزمون بدون گروه کنترل). به همین منظور تعداد 300 نفر از دانش آموزان پایه ی دوم شهرستان مریوان (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. برای سنجش مشکلات دست خط از کارت های الفبا و سیاهه محقق ساخته استفاده شد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها در بخش نخست که توصیف نوع خطاها در حروف بود از تحلیل تناظر و در بخش دوم با هدف میزان تغییرات در خطاهای نوشتن، از آزمون یومان ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش تر شرکت کنندگان در حروف (ج ج) ، (چ چ) ، (ح ح) ، (خ خ) ، (ص ص) ، (ض ض) ، (ط) ، (ظ) ، (ع ع) ، (غ غ) ، و (ق ق) خطاهای بیش تری (بدشکل نوشتن یا تحریف) داشتند. بیش ترین میزان اشتباهات مربوط به خطاهای بدشکل نوشتن یا تحریف حروف است که در دو جنسیت پسر و دختر مشهود است، اما پسرها با میانگین 52/11 اشتباهات بیش تری در این مورد داشته اند. کم ترین میزان اشتباهات نیز مربوط به اشتباه نوع سوم یعنی حذف یک یا چند نقطه از حرف است. هر دو جنس در رونویسی برخی حروف اشتباهات بیش تری داشتند و فقط ترتیب تعداد اشتباهات در دو جنس متفاوت است. از نظر نوع اشتباهات بر اساس سیاهه ی محقق ساخته اشتباهات نوع 8 (بدشکل نوشتن یا تحریف حروف) بیش ترین و اشتباهات نوع 1 (معکوس نویسی) کم ترین فراوانی را داشتند. شایان ذکر است که بعد از گذشت 5 ماه و آموزش جهت نوشتن حروف در آموزش های مداخله ای میزان این اشتباه در هر دو جنس کاهش داشته است. میزان تغییر بعد از مداخله در افراد چپ دست بیش تر بوده است، اما میزان میانگین اشتباهات در افراد راست دست چه قبل و چه بعد از مداخله به نسبت افراد چپ دست کم تر بوده است.