طراحی، روان سنجی و تحلیل عاملی مقیاس سنجش باورهای بهداشتی در مورد اچ آی وی/ایدز در نوجوانان و جوانان (مرحله دوم: مطالعه ی مبتنی بر فرهنگ و جمعیت ایران)

  طراحی و اجرای مداخله های رفتاری مبتنی بر مدل های آموزش بهداشت، برای توصیف عوامل فردی و روان شناختی مرتبط با رفتارهای مرتبط با ایدز به کار می روند. یافته های پژوهش های اخیر نشان می دهند که برنامه های مبتنی بر مدل، در تغییر رفتارهای بهداشتی از کارایی بیشتر برخوردار هستند. هدف این پژوهش، طراحی و ارزیابی روایی ابزار مبتنی بر مدل و فرهنگ ایران، برای مطالعه رفتارهای پیشگیرانه از اچ آی وی/ایدز در دانش آموزان و دانشجویان بود. براساس بررسی متون، 58 گویه مرتبط با رفتارهای پیشگیرانه از ایدز تدوین و روایی صوری و محتوایی ابزار به روش کمی و کیفی، توسط گروه های هدف و پانل خبرگان، ارزیابی شد. پایایی ابزار از با محاسبه آلفای کرونباخ و ثبات ابزار به روش آزمون– بازآزمون تایید شد. ابزار پژوهش اولیه شامل 53 گویه، با مقادیر شاخص تاثیر آیتم بالای 5/1، نسبت روایی محتوای بالای 49/0 و شاخص روایی محتوای بالای 79/0 تایید شد. با تحلیل عامل اکتشافی 5 عامل، شامل 30 گویه برای دانش آموزان و 31 گویه برای دانشجویان و با بار عاملی بیش از 40/0 با عنوان حساسیت، شدت، منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده شناسایی شد، که قادر به پیشگویی 58 درصد از تغییرات بود. پایایی ابزار با محاسبه آلفای کرونباخ بالای 80/0 و شاخص ضریب همبستگی بالای 86/0 تایید شد. یافته های مطالعه نشان داد ابزار طراحی شده برای سنجش رفتارهای پیشگیرانه از اچ آی وی/ ایدز مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، از روایی و پایایی مناسب برخوردار است و با ویژگی های فرهنگی و اجتماعی ایران تناسب دارد.