بررسی تاثیر ماندگاری داروهای کنترل فشار خون با استفاده از مدل کاکس چندسطحی

  مدل کاکس یکی از روش های مورد استفاده در داده های بقا به شمار می رود. این درحالی است که داده های سلسله مراتبی همانند داده های این مطالعه ناقض فرض استقلال بوده و استفاده از مدل کاکس با فرض استقلال مشاهدات امکان پذیر نیست. یکی از روش های مهم در تحلیل داده های سلسه مراتبی بقا، استفاده از مدل کاکس چند سطحی است. در این روش علاوه بر مدل بندی متغیر پاسخ، ضرایب رگرسیونی نیز مدل بندی شده و خطای اندازه گیری ناشی از عدم استقلال داده ها کاهش می یابد. این پژوهش با استفاده از مدل کاکس چندسطحی به بررسی تاثیر ماندگاری داروهای کنترل فشار خون در افراد مبتلا به پرفشاری خون پرداخته است. مطالعه حاضر نوعی مطالعه طولی بقا بوده که شامل 346 نفر از کارکنان مبتلا به پرفشاری خون در کارخانه فولاد مبارکه اصفهان است. کارکنان طی سال های 94-1390 با مراجعه به مرکز بهداشت کارخانه با 6 دارو کاپتوپریل، لوزارتان، اتانولول، پروپرانولول، آملودیپین و هیدروکلروتیازید تحت درمان قرار گرفتند. برای بررسی ارتباط متغیرهای سابقه کاری، شاخص توده ی بدنی و داروهای مصرف شده با مدت ماندگاری داروها از مدل کاکس دوسطحی به صورت h_ij (t) =h_0 (t) exp⁡ (α_g+x_ij β_j) استفاده شد، به طوری که اندیس i و j به ترتیب واحدهای سطح اول و دوم هستند. یافته های حاصل از برازش مدل در طول یک دوره 5 ساله، اثر متغیر شاخص توده ی بدنی (019/0=P) و داروهای آتنولول (046/0P=) و آملودیپین (021/0P=) را به صورت تکی و اثر لوزارتان-آملودیپین (042/0=P) و آتنولول هیدروکلروتیازید (003/0P=) را به صورت ترکیبی معنی دار نشان می دهد. براساس یافته های این مطالعه، موثرترین داروها در کنترل فشار خون به ترتیب آملودیپین، ترکیب آملودیپین-لوزارتان و آتنولول گزارش شد.