فعالیت ضد قارچی ساپونین استخراج شده از خیار دریایی خلیج فارس گونه Stichopus hermanni

خیار های دریایی از موجودات شاخه خارپوستان هستند که متابولیت های زیست فعال از جمله ساپونین با طیفی از خواص ضد میکروبی از آن ها استخراج شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی خواص ضد قارچی ساپونین استخراج شده از خیار دریایی خلیج فارس گونه Stichopus hermanni نسبت به سویه قارچ Aspergillus fumigatus و مخمر Candida albicans می باشد. پس از عصاره گیری از خیار دریایی با اتانول، ساپونین از عصاره تغلیظ شده و از طریق کروماتوگرافی ستونی با بکارگیری حلال های مختلف جداسازی شد. برای شناسایی ساپونین از کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا استفاده گردید. برای بررسی خواص ضد قارچی ساپونین در سویه های قارچ و مخمر، از روش ریز رقیق سازی محیط کشت به منظور تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی استفاده شد. دو دسته ساپونین استروئیدی و ساپونین گلیکوزیدی-استروئیدی در فرکشن های استخراج شده با کروماتوگرافی لایه نازک شناسایی شد. ساپونین استروئیدی در غلظت 200 میکرو گرم بر میلی لیتر رشد قارچ و در غلظت 400 میکروگرم بر میلی لیتر رشد مخمر را مهار نمود و در غلظت 400 میکروگرم بر میلی لیتر در قارچ خاصیت کشندگی داشت. برای ساپونین گلیکوزیدی-استروئیدی، حداقل غلظت مهار کنندگی در قارچ برابر با 30 میکروگرم بر میلی لیتر و در مخمر برابر با 100 میکروگرم بر میلی لیتر بود در حالی که حداقل غلظت کشندگی در قارچ برابر با 100 میکروگرم بر میلی لیتر و در مخمر برابر با 400 میکروگرم بر میلی لیتر به دست آمد. خیار دریایی S. hermanni دارای متابولیت های زیست فعال قابل استخراج با خواص ضد قارچی می باشد و تحقیقات جامع برای بررسی امکان استفاده از آن به عنوان یک منبع غنی جهت سنتز ترکیبات دارویی پیشنهاد می گردد.