بررسی اثرات پرایمینگ و تنش کم آبی بر رشد و عملکرد آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus L.)

به منظور بررسی اثر پرایمینگ و تنش کم آبی بر رشد و عملکرد آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus L.) آزمایشی در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور پرایمینگ در چهار سطح (آب با نیتروکسین، آب با اکسین، آب مقطر (شاهد) و بدون پرایمینگ) و فاکتور تنش کم آبی در سه مرحله (ساقه رفتن، پر شدن دانه و شاهد (بدون تنش در کل دوره رشد) ) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی تحت تاثیر اثرات اصلی پرایمینگ و تنش کم آبی قرار گرفتند. پیش تیمار کردن بذرها سبب افزایش معنی داری در سرعت رشد مطلق بوته و طبق، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و نسبت مغز دانه به کل دانه و کاهش درصد دانه های پوک در طبق شد. اما تنش کم آبی باعث کاهش تمامی صفات، به جز درصد دانه های پوک گردید. تنش کم آبی در مرحله پر شدن دانه باعث بیشترین کاهش عملکرد دانه در بوته در واحد سطح گردید. بیشترین مقدار عملکرد دانه در پرایمینگ آب با نیتروکسین به دست آمد. نتایج کلی این تحقیق، بیانگر این بود که پرایمینگ کردن بذور باعث کاهش اثرات سوء تنش کم آبی از طریق تحریک رشد و تقسیم سلولی و افزایش بنیه اولیه گیاهچه شده و همچنین می تواند در افزایش اجزای عملکرد و عملکرد آفتابگردان آجیلی عاملی موثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار باشد.