تحلیل گفتمان انتقادی «کلیدر»

مقاله حاضر رمان کلیدر را از منظر گفتمانی تحلیل می کند. ورود ایده های غربی به ایران در کنار سایر ویژگی های جامعه ایران، به برخوردها و نگرش های متفاوتی انجامیده که در منابع متعدد به آن پرداخته شده است. از جمله این منابع متون ادبی هستند. هر متن ادبی در زمینه ای اجتماعی خلق می شود و تاثیر وضعیت اجتماعی را در آن می توان پی گرفت. رمان کلیدر حاوی ویژگی هایی است که به نوعی وضعیت تاریخی و گفتمان های زمانه خویش را بازنمایی می کند. برای نشان دادن چنین ویژگی هایی از روش تحلیل گفتمان انتقادی به مثابه روش و نظریه پژوهش استفاده شده است. از جمله نتایج این مطالعه این است که کلیدر وضعیت اجتماعی و اقتصادی زمانه روایت شده را به خوبی بازنمایی کرده است. همچنین فضای سیاسی آن دوره و کشمکش های موجود در بین گفتمان های متخاصم را نشان داده است؛ سرنوشت حزب توده را روایت کرده؛ و طبقه های اجتماعی دهه بیست و شرایط معیشت و کشمکش آنها با یکدیگر بازنمایی نموده است.