اثر کاربری زمین بر رواناب و رسوب تولیدی در شیب و شدت های مختلف باران با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران در حوضه ی آبخیز خانقاه سرخ

آب و خاک از مهم ترین منابع طبیعی هر کشور است. فرسایش خاک خطری برای رفاه انسان و حتی حیات او دانسته می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش کاربری زمین بر رواناب و رسوب تولیدی، در حوضه ی آبخیز خانقاه سرخ شهرستان ارومیه انجام شد. از روی نقشه ی DEM منطقه، و با درنظرگرفتن شرایط استقرار دستگاه شبیه ساز باران، دو شیب 0 تا 13 و 13 تا 25% انتخاب شدند. با بررسی منحنی شدت- مدت- فراوانی منطقه، دو شدت بارندگی 40 و 50 میلی متردرساعت، که به ترتیب مربوط به دوره های بازگشت 50 و 100 ساله اند انتخاب شدند، سپس به صورت تصادفی در قسمت های مختلف حوضه در دو کاربری مرتعی و کشاورزی، به مدت 15 دقیقه در هر آزمایش شبیه سازی باران انجام شد. نتایج طرح فاکتوریل بین طبقات مختلف شیب و شدت بارندگی نشان دادند که از نظر تولید رواناب در کاربری مرتعی اختلاف معنی داری وجود ندارد، اما اختلاف در تولید رسوب در کاربری مرتعی معنی دار است. بین طبقات مختلف شیب و شدت بارندگی در تولید رواناب در کاربری کشاورزی اختلاف معنی دار است، اما اختلاف در تولید رسوب معنی دار نیست. اثر متقابل شیب و شدت بارندگی درباره ی هیچ کدام از سنجه ها در دو کاربری تفاوت معنی داری را در تراز اطمینان 5% نشان نداد. نتایج نشان دادند که حجم رواناب و رسوب تولیدی در کاربری کشاورزی بیشتر از مرتعی است.