بررسی انسان شناختی پدیده نخل گردانی در کاشان (مطالعه موردی: نخل هیات حسینی در محله سرفره و گذر صدره)

مناسک جمعی، به ویژه با رویکرد مذهبی، نقش بسزایی در صورت بندی حیات اجتماعی و فرهنگی مومنان ایفا می کند، و از کارکاردهای بسیاری برخوردار است. مناسک عزاداری محرم، از مهم ترین و کانونی ترین مناسک جمعی، در فرهنگ شیعیان به شمار می آید که با فرهنگ ایران عجین گردیده و کارکردهای زیادی دارد. آیین عزاداری حسینی، به مرور زمان الگوهای مختلفی به خود گرفته که از جمله مهم ترین آن ها «نخل گردانی» است که بیش تر در حوزه کویری کشور ایران برگزار می شود. نوشته حاضر، تلاش می کند با رویکرد انسان شناختی (Anthropological) و با بهره گیری از تکنیک های مشاهده، مصاحبه و مشارکت، به بررسی ابعاد مختلف معروف-ترین آیین نخل برداری، در هیات حسینی نخل کاشان، در محل سرفره و گذر صدره، به شناخت حیات فرهنگی اجتماعی مردم این منطقه، درباره موضوع بپردازد. نتایج پژوهش، حاکی از رسوخ مناسک نخل گردانی به لایه های عمیق فرهنگی مردم است، به گونه ای که پیرامون این مناسک، می توان جنبه های مختلفی از قبیل «هویت بخشی»، «تقدس بخشی»، «اسطوره سازی»، «حاجت خواهی» و «حیات پنداری» را ملاحظه نمود.