بررسی عوامل موثر بر قصد گزارشگری تقلب با استفاده از مثلث تقلب و تئوری رفتار برنامه ریزی شده: از دیدگاه حسابداران

امروزه از گزارشگری تقلب به عنوان مکانیزم مهمی در پیشگیری و کشف تقلب یاد می شود. هدف این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر قصد گزارشگری تقلب توسط حسابداران با استفاده از ترکیب اجزای مثلث تقلب، به عنوان عوامل محیطی توجیه کننده قصد گزارشگری تقلب، و مولفه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط داده شده، که عوامل فردی توجیه کننده هستند، و ارائه الگویی تلفیقی به منظور تبیین قصد گزارشگری تقلب است. بدین منظور، پس از تبیین ارتباط میان اجزای مثلث تقلب و مولفه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط داده شده، تاثیر عوامل کنترل رفتاری ادراک شده، هنجارهای ذهنی، نگرش در مورد گزارشگری تقلب و تعهد اخلاقی بر قصد گزارشگری تقلب مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش، از نوع پژوهش های پیمایشی است و نمونه آماری پژوهش را 171 نفر از کارکنان حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس در سال 1397 تشکیل می دهند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به روش کمترین مربعات جزئی بیانگر این است که متغیرهای کنترل رفتاری ادراک شده، هنجارهای ذهنی، نگرش در مورد گزارشگری تقلب و تعهد اخلاقی دارای تاثیر مثبت و معناداری بر قصد گزارشگری تقلب هستند. نتایج پژوهش بیانگر این است که ترکیب مثلث تقلب و تئوری رفتار برنامه ریزی شده چارچوب تئوریکی مناسبی را برای پیش بینی قصد گزارشگری تقلب فراهم می آورد. از این رو، به منظور ترویج گزارشگری تقلب در شرکت ها ایجاد محیط اخلاقی قوی، بهبود کانال های گزارشگری و برنامه های انگیزشی، ایجاد خط مشی های مناسب کاهش نگرانی های ناشی از انتقام جویی حائز اهمیت است.