بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران

نیترات یکی از آلاینده های مهمی است که عمدتا در اثر مصرف نامتعادل کود و زیاده روی در مصرف کودهای نیتروژنی در اندام های گیاهی تجمع پیدا می کند. نیترات در سیستم گوارشی بدن انسان و دام تبدیل به نیتریت شده و نیتریت با برخی از اسیدهای آمینه ترکیب و تولید نیتروز آمین می نماید که مادهای سرطان زا می باشد. سیب زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی است که مصرف سرانه آن در کشور بعد از گندم و برنج قرار دارد. لذا بررسی میزان آلودگی نیترات در این محصول و شناخت منابع آلایندگی و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش نسبی آلودگی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه به مدت یک سال، هر هفته یک بار از میدان اصلی میوه و تره بار شهر تهران نمونه های سیب زمینی تهیه گردید. نمونه هایی نیز مستقیما از سطح مزارع در 9 منطقه عمده سیب زمینی کاری کشور (اصفهان- چهارمحال و بختیاری- همدان- آذربایجان شرقی- اردبیل- تهران- خوزستان- فارس- کرمان (جیرفت و کهنوج)) گرفته شد. مقدار نیترات در نمونه های بخش خوراکی سیب زمینی در 2 تکرار و نیز درصد رطوبت نمونه ها در 341 نمونه برداشت شده، اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد محتوای نیترات در سیب زمینی های تولیدی کشور در محدوده میانگین جهانی (از 2/10 تا 524 با میانگین 5/163 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن تر غده) می باشد. با فرض 200 میلی گرم بر کیلوگرم به عنوان حد مجاز معرفی شده توسط برخی کشورهای اروپایی، غلظت نیترات در 30% نمونه ها از حد مجاز تجاوز می کند. با فرض 246 میلی گرم بر کیلوگرم به عنوان حد مجاز پیشنهادی برای ایران، غلظت نیترات در 20% نمونه ها بیش از این حد مجاز است. نتایج نشان داد که عامل فصل برداشت می تواند در محتوای نیترات غده های سیب زمینی تاثیرگذار باشد. میانگین غلظت نیترات در سیب زمینی های برداشت شده از میدان میوه و تره بار در دوره بهار - تابستان 55/216 و پائیز- زمستان 53/131 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر بدست آمد.