بهینه سازی تولید پینه و تاثیر تنش اسمزی بر پینه های گل قرنفل (Dianthus barbatus L.) در محیط درون شیشه ای

گل قرنفل یکی از گیاهان زینتی فصلی فضای سبز در مناطق معتدل می باشد که علاوه بر کاربردهای زینتی فراوان، در طب سنتی نیز کاربردهایی دارد. کمبود آب و درمعرض تنش کم آبی قرار گرفتن مهمترین مشکل پیش روی توسعه فضای سبز و تولید گیاهان دارویی است. استقرار پینه کلیدی ترین مرحله جهت بهره مندی از تکنیک های مدرن اصلاح و همچنین از سوی دیگر مطالعه تنش کم آبی در محیط درون شیشه ای درک مکانیزم و پاسخ گیاهان به تنش را فراهم می نماید. لذا این پژوهش در دو بخش اقدام به بررسی الف) استقرار پینه با استفاده از ریزنمونه های برگ، ساقه و ریشه و تنظیم کننده های رشد BAP، NAA و 2,4-D، و ب) تاثیر سطوح مختلف تنش اسمزی (0، 1-، 3-، 6-، 9- و 12- بار) بر پینه های گل قرنفل توسط پلی اتیلن گلیکول نمود. در بخش اول شاخص های مختلف پینه زایی همچون درصد پینه زایی، رنگ، نوع بافت، رشد پینه ها و کلرزه و نکروزه شدن آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. در بخش دوم نیز علاوه بر شاخص های بخش اول، میزان تغییرات پروتئین، اسمولیت گلاسین-بتائین، میزان فعالیت برخی آنزیم های شکارکننده رادیکال آزاد (همچون سوپراکسیددسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز) در طی تنش و سطوح مختلف آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بخش اول حاکی از مناسب تر بودن ریزنمونه برگ و ترکیب های هورمونی 2 میکرومول BAP + 6 میکرومول NAA و همچنین 4 میکرومول BAP + 4 میکرومول 2,4-D بود. با افزایش میزان تنش اسمزی، رشد و وزن پینه های تحت تنش کاهش یافت. از سوی دیگر با کاهش فشار اسمزی (افزایش تنش) میزان پروتئین کل در پینه های تحت تنش کاهش و میزان اسمولیت گلایسن-بتائین افزایش یافت. همچنین میزان فعالیت آنزیم های شکارکننده رادیکال آزاد همچون سوپراکسیددسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز نیز با افزایش سطح تنش، افزایش یافت.