مسوولیت حقوقی بین المللی دولت عربستان در قبال فاجعه منا 1394 و سازوکار های پیگیری آن

ازدحام جمعیت در منطقه منا در مراسم حج سال 1394 (2015)، خانواده های بی شماری را که منتظر بودند تا بازگشت حاجیان خود از سرزمین وحی را گرامی بدارند، داغدار کرد. با این وجود که اسامی اتباع 30 کشور در میان فهرست قربانیان قرار داشت، ایرانیان با از دست دادن 464 حاجی، در صدر دولت و ملت های داغدیده قرار گرفتند. به دلیل سانسور شدید اخبار این حادثه و عدم پاسخگویی مقامات عربستان، سبب و مسبب واقعی این واقعه کماکان نامشخص است. لذا، مواردی همچون سوء مدیریت ماموران و مقامات عربستان در مدیریت و اجرای مناسب مراسم حج، تقصیر حجاج در ایجاد این فاجعه و حتی تلقی این سانحه به عنوان فورس ماژور و یک رویداد خارج از کنترل در این خصوص ذکر شده است که البته هیچکدام از این موارد، علی الاصول نافی مسوولیت دولت عربستان نخواهد بود. در این مقاله سعی شده است با بررسی فروض مختلف مسوولیت بین المللی دولت عربستان، امکان سنجی پیگرد قضایی و شبه قضایی موضوع در مراجع حقوقی داخلی و بین المللی مورد مداقه و بررسی قرار گیرد.