تاثیر روش های عمل آوری شیمیایی و زیستی بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تولید گاز و قابلیت هضم برون تنی بقایای نخود زراعی

این پژوهش به منظور بررسی اثر عمل آوری شیمیایی و زیستی بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تولید گاز و قابلیت هضم برون تنی بقایای نخود زراعی در قالب طرح کاملا تصادفی (7 تیمار و 3 تکرار) انجام شد. تیمارها شامل بقایای نخود زراعی عمل آوری نشده (شاهد) و عمل آوری شده با آب (5/2 لیتر در کیلوگرم ماده خشک)، هیدروکسید سدیم (50 گرم در کیلوگرم ماده خشک)، پراکسید هیدروژن (114 میلی لیتر در کیلوگرم ماده خشک)، و قارچ های آسپرژیلوس نایجر، تریکودرما هارزیانوم و صدفی (105× 5 اسپور بر میلی لیتر) بودند. ترکیب شیمیایی نمونه ها مطابق روش های استاندارد تعیین شد. به منظور برآورد فرآسنجه های تولید گاز نمونه ها، از آزمون تولید گاز استفاده شد. قابلیت هضم برون تنی نمونه ها با استفاده از روش کشت بسته انجام شد. عمل آوری بر ترکیب شیمیایی تیمارها موثر بود (03/0>p). به جز آب، سایر تیمارها باعث افزایش خاکستر و کاهش ماده آلی شدند. مقدار پروتئین خام توسط تیمارهای مختلف افزایش یافت. بیشترین مقدار در تیمار تریکودرما مشاهده شد (76/4 درصد ماده خشک). هیدروکسید سدیم باعث کاهش الیاف نامحلول در شوینده خنثی نسبت به شاهد شد (00/54 درصد 66/56 درصد). عمل آوری پتانسیل تولید گاز و نرخ تولید گاز را کاهش داد. کمترین مقدار این صفات در تیمار تریکودرما به دست آمد (به ترتیب 9/162 میلی لیتر به ازای 200 میلی گرم ماده خشک و 052/0 میلی لیتر در ساعت). تیمارهای هیدروکسید سدیم و قارچ آسپرژیلوس مقدار قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی را افزایش (01/0>p) دادند (به ترتیب 58 و 62 درصد برای قابلیت هضم ماده خشک، 57 و 62 درصد برای قابلیت هضم ماده آلی). تمام تیمارها باعث افزایش توده میکروبی تولید شده و بازده آن شدند (0003/0>p). بیشترین افزایش در تیمار آسپرژیلوس مشاهده شد (به ترتیب 28/160 میلی گرم بر گرم ماده خشک و 48/0). بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، تیمارهای هیدروکسید سدیم و قارچ آسپرژیلوس در بهبود ارزش تغذیه ای بقایای نخود فرنگی در شرایط آزمایشگاهی موثر بودند.