تاثیر اسید هیومیک بر کارایی گیاه پالایی سرب در خاک های آلوده توسط گیاه افسنتین (Artemicia absantium)

با توجه به اثرات نامطلوب سرب بر ویژگی های خاک و سلامت انسان، بررسی روش های اصلاح و پاک سازی این آلاینده ضروری به نظر می رسد. به منظور ارزیابی تاثیر اسید هیومیک در اصلاح خاک های آلوده به سرب، در حضور گیاه افسنتین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل غلظت های مختلف سرب (منبع نمک نیترات سرب به شکل جامد) (0، 250، 500 و 1000 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و سطوح متفاوت اسید هیومیک (0، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بودند. در پایان دوره رشد برخی از خصوصیات خاک و گیاه اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، با افزایش غلظت سرب در خاک، مقدار تنفس پایه خاک، کربن زیست توده میکروبی خاک، وزن خشک ریشه و شاخسار، محتوای نسبی آب برگ و غلظت آهن و روی در شاخسار کاهش یافت. به طوری که میانگین تنفس پایه خاک و کربن زیست توده میکروبی خاک در تیمار 1000Pb به ترتیب 60 و 1/51 درصد نسبت به تیمار 0Pb کمتر بود. مقدار تجمع سرب در ریشه و شاخسار به دنبال افزایش غلظت این عنصر در خاک به طور معنی دار افزایش یافت. به گونه ای که بیشترین غلظت سرب شاخسار (10/37 میلی گرم بر کیلوگرم) و ریشه (1/38 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار 1000Pb مشاهده شد. همچنین نتایج حاکی از تاثیر مثبت اسید هیومیک بر غلظت آهن، روی و سرب شاخسار بود، به نحوی که غلظت این عناصر در 200HA به ترتیب 25/1، 64/1و 66/1 برابر در مقایسه با 0HA افزایش نشان دادند. مقدار پرولین برگ بر اثر افزایش غلظت سرب در خاک به طور معنی دار افزایش یافت، لیکن کاربرد 200 میلی گرم بر کیلوگرم اسید هیومیک، منجر به کاهش 5/54 درصدی مقدار پرولین نسبت به تیمار شاهد شد. به طورکلی تاثیر اسید هیومیک بر افزایش جذب سرب توسط گیاه و بهبود خواص بیولوژیک خاک و افزایش فراهمی و حلالیت سرب، نشان دهنده توانایی بالای آن در ارتقای کارایی پالایش سبز است. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده در این مطالعه، افسنتین، گیاهی غیرانباشتگر بوده لذا نمی توان از این گیاه برای اهداف گیاه پالایی استفاده کرد.