معدن باغک (بخش مرکزی معادن سنگان): ارتباط متالوژنی کانی های حاوی عناصر نادر خاکی با پرتوزایی

با توجه به وجود شواهدی مبنی بر ارتباط بین عناصر نادر خاکی و خاصیت پرتوزایی در برخی از کانی سازی های ایران مرکزی، در تحقیق حاضر به کمک روش های پرتوسنجی و براساس خاصیت پرتوزایی، به نمونه برداری از معدن باغک در معدن سنگان (شمال شرق کشور، در استان خراسان رضوی و در نزدیکی مرز افغانستان) پرداخته شد. در واقع هدف از این مطالعه، علاوه بر بررسی وجود یا عدم وجود چنین ارتباطی در یک معدن اسکارنی و ارائه یک روش اکتشافی و الگوی نمونه برداری بهینه، مطالعه و بررسی توزیع این عناصر در معدن باغک است. نتایج حاصله از مطالعات میکروسکوپی و بررسی های آماری مبنی بر وجود چنین ارتباطی به صورت خیلی واضح در معدن باغک به عنوان یک معدن اسکارنی و متفاوت با کانی سازی های ایران مرکزی می باشد. نتایج حاصله از الگوی هنجار شده به کندریت ها نیز نشان دهنده غنی شدگی از LREE نسبت به روند نزولی و نزدیک به مسطحی از HREE می باشد که دلیل آن ورود یون های LREE به داخل شبکه آلانیت هاست که توسط مطالعات SEM نیز به تایید رسیده است. تهی شدگی در عنصر Eu نیز در تمام نمونه ها مشاهده می شود. در الگوی هنجار شده نسبت به گوشته اولیه در مورد برخی از عناصر فرعی و نادر خاکی نیز غنی شدگی از LREE (Ce، La، Pr و Nd)، LILE (Cs، Ba، Rb و K) و عناصر پرتوزا (U و Th) نسبت به تهی شدگی HFSE (Y، Zr، Ta، Nb و Ti) و HREE (Yb و Lu) مشاهده می گردد که اشاره به تشکیل ماگما در زون فرورانش دارد.