پاسخ ژنوتیپ های جدید کلزا (Brassica napus) به قطع آبیاری انتهای فصل درآب و هوای نیمه خشک

در تحقیقی که در سال زراعی 95-1394در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج انجام شد پاسخ 17 ژنوتیپ جدید کلزا به دو نوع رژیم آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی تا برداشت) بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. به منظور گزینش متحمل ترین ژنوتیپ ها تحت شرایط آبیاری نرمال و قطع آبیاری، شاخص های تحمل به تنش و کارایی مصرف آب زراعی محاسبه شد. در تیمار قطع آبیاری ژنوتیپ Lauren با داشتن صفات زراعی مناسب مانند ارتفاع بوته (cm9/158 )، تعداد خورجین در بوته (6/158)، تعداد دانه در خورجین (6/18)، وزن هزار دانه (44/3 گرم)، ماده خشک (kg/ha15471)، عملکرد دانه (kg/ha3/3854)، درصد روغن دانه (33/43) و عملکرد روغن (kg/ha 3/1668) به عنوان ژنوتیپ برتر شناخته شد. این ژنوتیپ در شرایط آبیاری نرمال نیز از نظر صفات ذکر شده جزو ژنوتیپ های مناسب بود. شایان ذکر است که ژنوتیپ Alonso تحت تنش بعد از Lauren بیشترین عملکرد دانه (kg/ha 3/3776) و روغن (kg/ha1622) را داشت. شاخص های STI و GMP بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط تنش و غیرتنش داشتند و برای گزینش ژنوتیپ های برتر مناسبند. بر همین اساس مقاوم ترین ژنوتیپ ها به تنش Lauren، Zorica، Alonso و Zlanta بودند. بیشترین کارایی مصرف آب زراعی (کیلوگرم در هکتار بر میلی متر) در شرایط نرمال مربوط به ژنوتیپ های Zorica (92/0) و Artist و Lauren (88/0) بود، در حالی که در شرایط قطع آبیاری بالاترین رکوردها در ژنوتیپ های Lauren(86/0)، Alonso(84/0) وHL3721(82/0) به دست آمد.