کاربرد منحنی های هیپسومتری بی بعد در ارزیابی فرسایش و رسوب گذاری (مطالعه موردی: حوضه نچی در استان کردستان)

خصوصیات فیزیکی حوضه ها از جمله ارتفاع و توپوگرافی؛ به صورت مستقیم و غیر مستقیم اثرات بسیار زیادی بر فرآیند فرسایش دارند. از بین رفتن خاک به وسیله فرسایش و مسایل مرتبط به آن در حوضه های رودخانه ای از مسایل بسیار مهم محیطی اخیر به شمار می رود. در انتخاب یک مدل برای بررسی تکامل حوضه ها، منحنی های هیپسومتریک به عنوان یک شاخص سنجش به شمار می روند. منحنی های هیپسومتری، توزیع سطوح ارتفاعی یک حوضه را از سطح آب های آزاد می توانند ارزیابی و توصیف نمایند. این منحنی ها با ترسیم ارتفاع کل در مقابل مساحت کل حوضه ترسیم می گردند. منحنی های هیپسومتری بی بعد واقعی و تئوریک، از جمله روش هایی است که امکان تحلیل سه بعدی از منطقه را در اختیار کاربر قرار می دهد. بر اساس نحوه قرارگیری این منحنی ها نسبت به هم، موقعیت و مکان نقاط دارای فرسایش و رسوب و نهایتا مساحت آن مشخص می شود. به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت فرسایش و رسوب گذاری و شناخت وضعیت تکاملی حوضه ها با دید مقایسه ای، در سطح حوضه نچی و زیرحوضه های آن، جداول و منحنی های هیپسومتری بی بعد محاسبه، ترسیم و مقایسه شده اند. مقایسه سه زیرحوضه انجیران، دره وران و گاگل نشان داد که زیرحوضه انجیران، را می توان در ردیف حوضه های در حال تعادل نسبی قرار داد. زیرحوضه گاگل نسبت به حالت تعادل در مقایسه با دو زیرحوضه دیگر فاصله بیشتری دارد و می توان گفت که نسبت به دو زیرحوضه دیگر جوان تر است. با مشاهده منحنی های تئوریک و واقعی حوضه نچی متوجه می شویم که کل حوضه تا اندازه ای جوان است و تا حالت تعادل فاصله نسبتا کمی دارد.