ارزیابی نگرش آبخیزنشینان به طرح های منابع طبیعی و محیط زیست، مطالعه موردی: حوزه آبخیز حبله رود

در این پژوهش، ارزیابی اقدامات آبخیزداری در بخشی از حوزه آبخیز حبله رود از دیدگاه آبخیزنشینان با استفاده از روش پرسش نامه (کتبی-حضوری) به صورت کیفی مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ گویان به صورت تصادفی از بین زنان و مردان انتخاب و تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که با وجود ضرورت و اهمیت بالای برگزاری برنامه های آموزشی و ترویجی از نظر مردم، تعداد و تنوع دوره ها و برنامه های آموزشی و ترویجی برگزار شده، از دیدگاه آبخیزنشنیان کم است. ارزیابی نظرات مردم در خصوص عوامل کلیدی تاثیرگذار بر تخریب منابع طبیعی و محیط زیست و ارزیابی میزان آگاهی و احساس مسئولیت مردم در قبال محیط زیست، نشان داد که مردم محلی از آگاهی نسبتا خوبی برخوردار هستند و از احساس مسئولیت بالایی برخوردار می باشند. همچنین، تاثیر و اهمیت اجرای روش های حفاظت آب و خاک از ابعاد مختلف از دیدگاه آبخیزنشنیان در حد زیاد است. لذا، اجرای برنامه های آموزشی و ترویجی و دخالت دادن دانش بومی و مشارکت مردم محلی در موفقیت پروژه ها ضروری است. از طرف دیگر، سطح درآمد پایین روستاییان و کمبود اشتغال که مشکل اصلی روستاییان می باشد، منجر به مهاجرت آن ها در بعضی مناطق شده است. در واقع آبخیزنشینان عدم توانایی مالی اجرای پروژه ها را به عنوان عامل اصلی عدم استقبال از روش های حفاظت آب و خاک بیان کردند. همچنین، عدم آگاهی و اطلاع از وجود روش های حفاظت آب و خاک و اثرات آن ها و عدم وجود پروژه ها و مزارع نمایشی و الگو به ترتیب در اولویت دوم و سوم عدم استقبال از روش های حفاظت آب و خاک رتبه بندی شدند.