مقایسه روش های جداسازی جریان پایه رودخانه و تغییرات فصلی آن در تعدادی از آب خیزهای استان اردبیل

آب پایه یکی از اجزاء مهم در تشکیل هیدروگراف جریان است، که از جریان های زیرزمینی یا ذخایر کم عمق زیرسطحی ناشی می شود. هدف این تحقیق، تعیین روش مناسب تفکیک جریان و ارزیابی تغییرات زمانی دبی پایه و رواناب سطحی در فصول مختلف سال در یک دوره 22 ساله از سال 1389-1368 در 22 حوزه آبخیز در استان اردبیل است. در این تحقیق، کارایی روش های ترسیمی و روش های فیلتر دیجیتال برگشتی که در تفکیک دبی پایه جریان مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه مقدار متوسط رواناب کل و دبی پایه در فصول مختلف محاسبه گردید بر اساس مقایسه نتایج، روش های ترسیمی و فیلتری در مقایسه با تحلیل فروکش مشخص شد که روش تفکیک فیلتری الگوریتم یک پارامتره با ضرایب کارایی 84/0 به عنوان مناسب ترین روش در برآورد دبی پایه مورد استفاده قرار گرفت. با مقایسه فراوانی رواناب کل و دبی پایه نشان داد که کم ترین مقدار دبی پایه مربوط به ایستگاه های مناطق شرقی استان اردبیل، و بیش ترین مقدار دبی پایه مربوط به غرب و جنوب غربی استان است. البته قابل ذکر است که بیش ترین دبی پایه در فصل تابستان فقط در ایستگاه های هیر، سولا و ایریل مشاهده گردید و با تاخیر زمانی در تولید رواناب سطحی مرتبط است. کم ترین مقدار دبی پایه در بخش شرقی منطقه مورد مطالعه مشاهده شد، در حالی که بخش های غرب و جنوب غربی استان اردبیل دارای بیش ترین مقدار جریان پایه بود. لازم به ذکر است که بیش ترین مقدار جریان پایه در فصل تابستان در ایستگاه های هیر، سولا و ایریل را می توان به تاخیر زمانی تولید رواناب سطحی نسبت داد.