مقایسه عملکرد دانه، کمیت و کیفیت روغن ارقام و توده های مختلف کتان روغنی (Linum usitatissimum L.)

به منظور ارزیابی ارقام و توده های مختلف کتان روغنی از نظر عملکرد کمی و کیفی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 6 رقم (آراچ2، اولای اوزون، گلدا، لیرینا، لیویا و یوآندا) و 6 توده (همدان، کرج، اردبیل1، اردبیل2، اردبیل3 و اردبیل4) بودند. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، سطح برگ، تعداد کپسول، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه، درصد و اجزای روغن بودند. نتایج نشان داد که بین توده های و ارقام از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی، تفاوت معنی داری وجود دارد. توده های اردبیل4 و اردبیل3 بیشترین تعداد کپسول در گیاه و ارقام گلدا و لیویا کمترین تعداد داشتند. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در توده های اردبیل4 و رقم لیویا مشاهده شد. توده های همدان، اردبیل3 و اردبیل4 بیشترین درصد روغن و رقم گلدا کمترین درصد روغن را داشتند. بیشترین و کمترین مقدار آلفا-لینولنیک اسید به ترتیب در رقم های لیرینا و آراچ2 مشاهده شد. رقم آراچ2 بیشترین میزان لینولئیک اسید، و توده کرج کمترین مقدار داشتند. در نهایت توده های اردبیل3 و اردبیل4 به دلیل عملکرد دانه و درصد روغن بالا و همچنین آلفا-لینولنیک اسید کافی، به عنوان توده های برتر در منطقه معرفی شدند؛ هر چند که تحقیقات بیشتر جهت توصیه کشت آنها ضروری می باشد.