اثر محلول پاشی اسید جاسمونیک بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی، فعالیت آنتی اکسیدانی و عملکرد اسانس مریم گلی (Salvia officinalis L.) تحت تنش خشکی

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.80.93.1.1575.1610 کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده رشد گیاهان و محصولات آنهاست. در این مطالعه، به منظور بررسی اثر اسید جاسمونیک بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی روی شاخص های رشدی و برخی از پاسخ های فیزیولوژیکی و آنتی اکسیدانی گیاه دارویی مریم گلی (Salvia officinalis L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی (آبیاری در حد ظرفیت زراعی، تخلیه 50% و 75% رطوبت ظرفیت زراعی) و محلول پاشی اسید جاسمونیک (صفر (شاهد)، 75 و 150 میلی گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی با غلظت 150 مولار اسید جاسمونیک در شرایط تنش خشکی ارتفاع (10.02%)، وزن تر (27.88%) و خشک گیاه (12.81%)، محتوای نسبی آب برگ (21.04%)، کلروفیل a و b (12.15% و 10.34%) را افزایش داد. بیشترین مقدار فنول کل (34.13 میلی گرم بر وزن تر)، عملکرد اسانس (2.12 میلی گرم بر وزن تر)، غلظت پرولین (2.52 میلی گرم بر وزن تر) و فعالیت آنزیم های پراکسیداز (3.15 میلی گرم بر وزن تر) و گایاکول پراکسیداز (0.76 میلی گرم بر وزن تر) در گیاهان محلول پاشی شده با غلظت 150 میلی گرم در لیتر اسید جاسمونیک و تخلیه 75% رطوبت ظرفیت زراعی حاصل شد و از سویی بیشترین مقدار کاتالاز (5.12 میلی گرم بر وزن تر)، آسکوربات پراکسیداز (0.76 میلی گرم بر وزن تر) و سوپراکسید دیسموتاز (5.64 میلی گرم بر وزن تر) در گیاهان محلول پاشی شده با غلظت 150 میلی گرم در لیتر اسید جاسمونیک در تنش خشکی (تخلیه 50% و 75% رطوبت ظرفیت زراعی) بدست آمد. بنابراین براساس نتایج بدست آمده به نظر می رسد که اسید جاسمونیک با افزایش توان دفاع آنتی اکسیدانی و تجمع تنظیم کننده های اسمزی (نظیر پرولین) سبب کاهش تنش اکسیداتیو در گیاهچه های تحت تنش خشکی شده، همچنین با حفظ محتوای نسبی آب برگ و رنگیزه های فتوسنتزی موجب بهبود شرایط رشدی بوته های مریم گلی در شرایط تنش شده است.