تعیین وقت برای ظهور (توقیت)

مهدویت، یکی از اعتقادات اصیل و آرمان بلند شیعه و امت اسلامی است. رویکرد این اندیشه، مدیریت آینده انسان و جهان و زمینه سازی و حرکت در جهت تحقق جامعه الهی و اسلامی به معنای واقعی آن به رهبری انسانی الهی و وارسته با محوریت عدالت است. مهدویت در طول تاریخ در عین این که مورد اهتمام و توجه مسلمین به ویژه شیعیان بوده است، محل چالش های متعدد و آراء گوناگون و تحلیل های متفاوت نیز می باشد. از این رو باید با شناخت دقیق و صحیح و نگاه عالمانه مباحث و مسائل مهدویت مورد بررسی قرار گیرد. یکی از آن مسائل توقیت به معنای تعیین وقت و مشخص کردن زمان خاصی برای ظهور حضرت مهدی؟عج؟ است که در روایات بسیار از آن نهی شده و تعیین کنندگان وقت ظهور دروغگو و کذاب معرفی شده اند. لذا با تبیین مشکل موجود در این بحث و چیستی توقیت و نیز بررسی زمینه ها، آثار و پیامدها، علاوه بر شناخت توقیت و ابعاد آن، می توان به راه علاج و درمان آن پرداخت. البته از آن جا که تحقق حکومت عدالت گستر توسط یکی از برگزیدگان خداوند وعده حتمی الهی است هادیان دین و معصومین؟عهم؟ برای آن زمان خاصی معین نکرده اند. همین باعث شده است که عده ای از روی جهل و نادانی و عده ای دیگر برای جلب منافع مادی و دنیوی و کمبودهای روحی و روانی، برای ظهور، وقت معین کنند و با این کار عده ای را مشغول و حتی منحرف نمایند. معتقدین به ویژه شیعیان امامیه که مسئله ظهور و مهدویت برای آنها اهمیت بیشتری دارد نسبت به زمان تحقق این وعده بسیار حساس بوده و همواره در صدد علم به آن زمان بوده اند. از این رو برخی با مطالعه احادیث ائمه اطهار؟عهم؟ درباره خصوصیات زمان ظهور ایشان و تطبیق برخی از نشانه ها و شرایط بر حوادث کنونی به تعیین وقت برای ظهور (توقیت) اقدام کرده اند. از سوی دیگر اهل بیت؟عهم؟ هرگونه تعیین وقت را ممنوع دانسته و اقدام کننده را دروغگو معرفی نموده اند. با عنایت به این که علم به زمان ظهور مانند علم به قیامت نزد خداست، توقیت و معیارهای آن، اقسام توقیت و محل نزاع، خاستگاه و مستندات توقیت کنندگان در این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.