بررسی تعالیم اخلاقی و آموزه های تربیتی در مثنوی سلسله الذهب جامی

عبدالرحمان جامی از شاعران پرکار قرن نهم هجری است که پیرو شاعران پیشین، در ادب تعلیمی، عرفانی و غنایی شعر سروده است. در این مقاله، مثنوی سلسلهالذهب وی به لحاظ دارا بودن مباحث تعلیمی و آموزه های اخلاقی بررسی شده است. سوالات اصلی پژوهش این است که بینش تعلیمی جامی چگونه است، کدام قشر جامعه را بیشتر تعلیم داده است و از چه روشی برای تعلیم استفاده کرده است. بررسی کتاب نشان میدهد: جامی در دو چهره عارف موعظهگر و جامعهشناس در اجتماع ظاهر شده و سعی دارد با انتقاد از نا بهسامانی های اجتماعی، دینی و عرفانی جامعهاش، تعالیم و آموزه های اخلاقی را به مخاطب منتقل کند. صوفیان و پادشاهان مهمترین قشری هستند که جامی از آنها انتقاد میکند؛ وی معتقد است صوفیان ظاهرپرست ریاکار با ظاهرپرستی در دین، اخلاق انسانی را تباه میکنند. پادشاهان نیز با ظلم و بیعدالتی. هر دو قشر را به رعایت اصول و مبادی اخلاق توصیه میکند. مهمترین آموزه های تعلیمی شاعر عبارت از توصیه به خداپرستی، انجام فرایض دینی، رعایت ادب و علم آموزی، دوری از بخل و خساست، رعایت عدالت، مهربانی و احسان، نکوهش عیبجویی، ذم پرخوری و پرخوابی است.