تفحصی بر فضا و مکان مبتنی بر استعلای معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی

فضا اساسی ترین وجه هنر معماری است که بقای آن به طور مستقیم به بقای مکان وابسته است. منشا حس فضا، مکان است که رابطه نزدیک به هم دارند. فضای معماری به عنوان یکی از حامل های اصلی هنر دارای جایگاهی شاخص در جامعه است. مکان و فضا در حوزه فلسفه و معماری به عنوان یک موضوع اساسی مطرح بوده و بخش مهمی از ادبیات این دو وجه اندیشه انسانی را به خود اختصاص داده است. می توان گفت همین رابطه میان مکان و فضا و تاثیر آنان در روان شناسی محیطی معماری، اساسی ترین لازمه درک معماری و استعلایی شدن حس فضا به معماری است. بررسی مشخصه های مکان در ایجاد فضای معماری، از اهداف این گذار است که بدان پرداخته خواهد شد. روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر اسناد کتابخانه ای است. همچنین مصاحبه با افراد صاحب نظر در این زمینه ما را در این امر یاری کرده است. سئوال پیش رو آن است که به چه میزان فضا در معماری، می تواند حس مخاطب را تحت تاثیر خود قرار دهند و جایگاه مکان در فضای معماری به چه میزان اهمیت دارد؟ یک فضا در معماری وقتی زیبا است که صفت های ویژه فضا با عملکردهای فضا هماهنگی داشته باشد و این اصلی است که در بررسی معماری سنتی و قدیمی کاملا مشهود است. شناخت مولفه های مفید در حس مکان و خلق فضا می تواند ما را در ایجاد معماری موفق کمک نماید و انرژی مثبتی که از سمت فضای معماری به مخاطب ساطع می شود را در کنترل معمار درآورد و از آن بهره جست.