بررسی نیاز سرمایی جام زرین پاییزه (Sternbergia lutea) و اثر اندازه سوخ (پیاز) بر رشد، نمو و گل دهی آن

جام زرین پاییزه یکی از گیاهان سوخوار (پیازی) در ایران است که پتانسیل استفاده به عنوان یک گیاه زینتی و پوششی دارد. درک و کنترل خواب و بررسی نیاز سرمایی سوخ این گیاه، برای کشت و امکان تجاری سازی آن ضروری است. به همین دلیل این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور یکی مدت زمان اعمال سرمای چهار درجه سلسیوس در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60 روز) و دیگری اندازه های مختلف سوخ در سه سطح (شامل کوچک، متوسط و بزرگ) بر رشد، نمو و گل دهی جام زرین پاییزه بررسی شد. پس از اعمال تیمار سرما و کاشت سوخ ها در مهر ماه 1394، ویژگی های رویشی و زایشی به ازای هر سوخ در هنگام و پایان آزمایش (اسفند ماه 1394) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با اعمال سرمادهی، تعداد روز تا سبز شدن و رسیدن بوته به دو و چهار برگی بیشتر شد. در تیمار سوخ بزرگ و 40 روز سرمادهی، بیشترین سطح، وزن تر و خشک برگ به دست آمد. بیشترین حجم، طول، تعداد، وزن تر و خشک ریشه مربوط به سوخ هایی بود که سرما دریافت نکرده بودند. در سرمادهی سوخ های بزرگ به مدت 20 روز بیشترین درصد گل دهی، عمر گل روی بوته، طول ساقه گل، وزن تر و خشک ساقه گل به دست آمد. همچنین، در سرمادهی 40 و 60 روز سوخ، هیچ گونه گل دهی مشاهده نشد. با توجه به نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که سوخ جام زرین پاییزه دارای نیاز سرمایی کمی است و یا اینکه نیاز سرمایی آن الزامی نیست. به طورکلی، طبق نتایج به دست آمده تیمارسرمادهی 20 روز و اندازه بزرگ سوخ توصیه می شود، اگرچه نیاز به پژوهش های بیشتر برای بررسی وضعیت خواب سوخ از جنبه های فیزیولوژی، بیوشیمیایی و مولکولی است.