اثر کاربرد کودهای نیتروژن و پتاسیم و رژیم های آبیاری بر صفات موثر بر عملکرد دانه کنجد (.Sesamum indicum L)

به منظور مطالعه صفات موثر بر عملکرد دانه کنجد در شرایط کاربرد تیمارهای تغذیه ای و رژیم های آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد تهران در سال زراعی 1395-1394 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیم های آبیاری آبیاری کامل و قطع آبیاری بر اساس کدهای BBCH 75 و 65، سه نوع کود نیتروژنه (نیتروکسین، اوره و ترکیب نیتروکسین با 50 درصد اوره) و چهار سطح کود پتاسیم (عدم کوددهی به عنوان شاهد، محلول پاشی و کاربرد خاکی نانوکلات پتاسیم و کاربرد آبی دی اکسید پتاسیم) بودند. بر اساس نتایج، اثر متقابل سه گانه آبیاری در نیتروژن در پتاسیم بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد کپسول، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در آبیاری تا 50 درصد دانه بندی (BBCH 75) در عدم محلول پاشی پتاسیم و کود زیستی نیتروکسین با میانگین 1340/5 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که افزایش حدود 35 درصدی در مقایسه با تیمار شاهد داشت. علاوه بر این، عملکرد دانه با صفات قطر ساقه، وزن خشک بوته، تعداد کپسول، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. بین صفات مورفولوژیک همبستگی ضعیفی مشاهده شد. همچنین بین صفات مورفولوژیک و عملکردی همبستگی قابل توجه و معنی دار آماری وجود نداشت. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، حداکثر اختلاف عملکرد دانه را می توان به تعداد کل کپسول، وزن هزار دانه و تعداد دانه در کپسول نسبت داد که 98/8 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه می کردند.