تعیین حد بحرانی فسفر خاک برای لوبیا

آزمون خاک نقش بسیار مهمی در مدیریت عناصر غذایی در فرایند تولید محصولات کشاورزی دارد. تفسیر نتایج آزمون خاک نیازمند تعیین حدود بحرانی عناصر غذایی در خاک های یک منطقه بوده و برای مناطق کشاورزی دیگر قابل استفاده نیست یا از دقت پائینی برخوردار است، لذا حد بحرانی بایستی در شرایط خاک های منطقه موردنظر تعیین و منظور شود تا آزمون خاک برای هر عنصر بتواند مبنای توصیه کودی قرار گیرد. لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) با دارا بودن پروتئین بالا از محصولات مهم کشاورزی است که در استان مرکزی کشت می شود. با توجه به ضرورت تعیین معیار منطقه ای حد بحرانی، برای تفسیر نتایج آزمون فسفر در خاک های تحت کشت لوبیا و کمبود اطلاعات در این زمینه در استان مرکزی، این تحقیق انجام شد. 23 نمونه خاک سطحی(30- 0سانتیمتر) با دامنه وسیع ازنظر غلظت فسفر قابل استفاده و همچنین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی از میان تعدادی از خاک های نمونه برداری شده مزارع استان انتخاب و پس از آماده سازی در گلخانه، لوبیا در آن ها کشت گردید. برای بررسی واکنش گیاه لوبیا نسبت به مصرف کود فسفر از دو سطح صفر و 50 میلی گرم فسفر خالص در کیلوگرم خاک از منبع پتاسیم هیدروژن مونو فسفات در این آزمایش استفاده گردید. آزمایش گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. پس از اتمام دوره رویشی،گیاهان برداشت شد و پاسخ های گیاهی شامل، وزن ماده خشک، غلظت و جذب کل فسفر و رشد نسبی تعیین شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی و بر همکنش خاک و کود فسفر، در سطح احتمال یک درصد بر روی وزن ماده خشک، غلظت و جذب کل فسفر معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین مصرف کود اثر معنی داری بر پاسخ های گیاهی نشان داد. با استفاده از روش تصویری کیت و نلسون حد بحرانی فسفر (با روش اولسن) 13 میلی گرم بر کیلوگرم خاک به دست آمد. وزن ماده خشک با مقدار فسفر قابل استفاده و کربن آلی خاک همبستگی مثبت و معنی داری داشت. جذب کل فسفر گیاه با فسفر قابل استفاده (r=554/0*)، قابلیت هدایت الکتریکی (r=505/0*)، شن (r=413/0*) و کربن آلی خاک (r=620/0*) همبستگی مثبت و معنی دار و با رس همبستگی منفی و معنی داری (r =-448/0*) داشت.