جغرافیای تاریخی توس در گذر تاریخ

 شهر هم مانند هر موجود زنده ای سرگذشت دارد روزی ساخته می شود و به وجود می آید رشد می کند و به جوانی می رسد و دوره طلایی اش را می گذراند کم کم بی رمق و پیر می شود و روزی هم می میرد و از بین می رود. توس شهری است که در طول حافظه طولانی تاریخ تمانی این دوره ها را از سرگذرانده و بسیار آباد و مشهور بوده است و حتی قسمتی از جاده معروف خراسان که کاروان های حله زمان فرخی از آن می گذشته را نیز شامل می شده است. این پژوهش به بررسی جغرافیای تاریخی توس در گذر زمان می پردازد، در واقع مبحثی بین رشته ای محسوب می شود، هم تاریخ و هم جغرافی را در بر می گیرد به این معنی که تاریخ توس، مردم، جغرافیای طبیعی و هرآنچه این حوزه را شامل می شود را تا حد لزوم بیان کرده است بنابراین به موازات این بررسی می توان به علت بسیاری از اقدامات صورت گرفته پی برد دلایل بسیاری از موفقیت ها و ناکامی هایی که در طول تاریخ توس و بطور گسترده تر در خراسان بزرگ رخ داده را دریافت و با کمک و ارزیابی این مجموعه فاکتور در به تصویر کشیدن این دیار کهن عمل کرد.