شناسایی ژنوتیپ های کلزا متحمل به خشکی با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل

تنش خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زنده می باشد که رشد، متابولیسم و عملکرد گیاهان زراعی را در سراسر دنیا تحت تاثیر قرار می دهد. این تحقیق به منظور شناسایی ژنوتیپ های کلزا متحمل به خشکی با استفاده از شاخص های مختلف تحمل به خشکی در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد انجام شد. دو سطح آبیاری شامل آبیاری براساس 80 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A (به عنوان تیمار شاهد)، قطع آبیاری از ابتدای مرحله گل دهی که در کرت اصلی قرار گرفت و 21 ژنوتیپ و لاین دبل هاپلوئید کلزا در کرت فرعی، به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. شش شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص حساسیت به خشکی، شاخص تحمل تنش، شاخص تحمل، میانگین هارمونیک، میانگین تولید، میانگین هندسی عملکرد بررسی شد و هم چنین شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل بر مبنای شاخص های مختلف تحمل به خشکی (STI، GMP، SSI، MP، TOL و HM) و صفات فیزیولوژی محاسبه شد. نتایج نشان داد تنش آبی تاثیر منفی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد، ارتفاع بوته و تعداد شاخه های ثانویه کلزا داشته است. بر مبنای شاخص SIIG، ژنوتیپ های SLM046 و Adriana به ترتیب با بیش ترین مقدار SIIG (به ترتیب 791/0 و 756/0) به عنوان ژنوتیپ های امیدبخش در شرایط تنش خشکی معرفی شدند و می توانند ژنوتیپ هایی مناسب برای مناطق خشک باشند. این نتایج را نمودار سه بعدی نیز تایید نمود. در مجموع شاخص SIIG یک روش مناسب برای شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش با استفاده از سایر شاخص های مختلف تحمل به خشکی و صفات مرفولوژیک می باشد.