بررسی تنوع و گروه بندی تعدادی از لاین های جو با استفاده از خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی

جو (Hordeum vulgare L.) به عنوان یکی از محصولات اصلی زراعی در اقتصاد کشور حائز اهمیت است. تنوع ژنتیکی و ارزیابی آن رکن اصلی به نژادی گیاهی بوده و آگاهی از تنوع ژنتیکی در انتخاب والدین در برنامه های اصلاحی موثر است. این مطالعه با هدف ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و گروه بندی 18 ژنوتیپ جو، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام گردید. نتایج حاصل از آماره های توصیفی بیانگر وجود دامنه تنوع وسیعی برای اکثر صفات بوده است. از بین صفات مورد مطالعه، صفت عملکرد دانه با انحراف استاندارد 06/614 بیشترین مقدار پراکندگی را دارا بود. همچنین صفات وزن هکتولیتر و عملکرد دانه به ترتیب با 58/0 و 88/8 بیشترین ضریب تغییرات را به خود اختصاص دادند. تجزیه واریانس چندمتغیره و تک متغیره نشان داد که از نظر اکثر صفات مورفو-فیزیولوژیک تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپ های مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد وجود دارد (P<1%). گروه بندی لاین های جو با استفاده از ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک آنها را در 3 گروه مجزا قرار داد. در این مطالعه گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی با همدیگر مطابقت نداشتند. نتایج نشان داد که در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، لاین شماره 3 با طول پدانکل (cm18/7)، وزن هزاردانه (gr2/42)، عملکرد دانه (Kg/h5/5172)، درصد ماده خشک (3/31 درصد)، وزن تر اولیه (gr463/0)، وزن تورژسانس (gr717/0) و محتوای نسبی آب برگ (82/58 درصد) بالا نسبت به ارقام شاهد و همچنین دارا بودن سایر ویژگی ها در حدواسط ژنوتیپ ها می تواند پس از گذراندن سایر مراحل از قبیل آزمایشات ناحیه ای عملکرد، به عنوان رقم در شرایط اقلیم نیمه گرمسیر دیم کشور مدنظر قرار گیرد.