بررسی تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شیرین بیان ایران (glycyrrhiza glabra) تحت تنش شوری در شرایط مزرعه

شیرین بیان گیاهی دارویی و معطر است که به دلیل دارا بودن ترکیبات با ارزشی مانند گلیسیریزین مورد توجه قرار گرفته است. شوری یکی از مهم ترین تنش های محیطی است که تولید محصولات زراعی را تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق تاثیر تنش شوری (با اعمال تیمار آبیاری با غلظت های مختلف نمک صفر، 150 و 300 میلی مولار) بر روی وزن تر ریشه، کل گیاهچه، غلظت رنگدانه ها، فعالیت آنتی اکسیدانی کل ، محتوی فنل، فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسید و گلیسیریزین مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط مزرعه در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی اصفهان انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد تیمارهای 150 و 300 میلی مولار سبب افزایش برگ های نکروزه، فنل و گلیسیریزین و فعالیت آنتی اکسیدانی در گیاهان تحت تنش شد. به نظر می رسد که گیاه شیرین بیان به عنوان بخشی از مکانیسم مقاومت در برابر تنش، میزان فنل و گلیسیریزین خود را افزایش می دهد. افزایش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در گیاهانی که در معرض تنش شوری بودند، نشان دهنده فعال شدن سیستم آنتی اکسیداتیو و حفاظتی گیاه و کاهش خسارت اکسیداتیو در این گیاهان می باشد. ژنوتیپ های متحمل به شوری مانند ایلام پارامترهای رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی و گلیسیریزین بالاتری نسبت به ژنوتیپ های حساس (سمنان) دارند. این مطالعه نشان می دهد شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شوری در شرایط مزرعه به طور موفقیت آمیزی اثرات نامطلوب تنش شوری را کاهش می دهد. بنابراین، به منظور توسعه کشت  شیرین بیان در مناطق شور و یا اصلاح ارقام متحمل به شوری می توان از نتایج این پژوهش بهره مند گردید.