تاثیر تنش خشکی و برگزدایی بر برخی خصوصیات کمی آویشن شیرازی، کاکوتی، آویشن باغی و کلپوره

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی و برگزدایی بر برخی خصوصیات کمی 4 گونه دارویی آویشن شیرازی، کاکوتی، آویشن باغی و کلپوره، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل تنش خشکی در 4 سطح (3/0-، 5-، 10- و 15- بار) و تنش برگزدایی در 3 سطح (0، 25 و 50 درصد برگزدایی) بود. برای اعمال سطوح خشکی ابتدا با استفاده از صفحات فشاری، درصد رطوبت خاک در پتانسیل های مختلف آب تعیین شد و سپس گلدانها روزانه توزین و میزان آب از دست رفته به آن اضافه گردید. صفات مورد مطالعه در این آزمایش عبارت بودند از: عدد کلروفیل متر، مقاومت روزنه ای، درجه حرارت کانوپی، نسبت برگ به ساقه، وزن مخصوص برگ، درصد برگهای خشک (در دو گیاه آویشن شیرازی و کلپوره) و روند تغییرات نسبت وزن خشک ریشه به اندامهای هوایی. نتایج نشان داد که تنش خشکی، عدد کلروفیل متر را در گونه کاکوتی، وزن ویژه برگ را در دو گونه آویشن باغی و کاکوتی، درجه حرارت کانوپی را در آویشن باغی و کلپوره و درصد برگهای خشک را در آویشن شیرازی و کلپوره به طور معنی داری افزایش داد. تنش برگزدایی نیز عدد کلروفیل متر را در سه گونه آویشن شیرازی، کاکوتی و کلپوره، وزن ویژه برگ را در سه گونه آویشن شیرازی، آویشن باغی و کاکوتی و نسبت وزن خشک برگ به ساقه را در آویشن شیرازی کاهش داد. همبستگی معنی دار و منفی بین نسبت وزن خشک برگ به ساقه و سطوح مختلف خشکی در هر 4 گونه مشاهده شد. با افزایش سطوح برگزدایی روند تغییرات نسبت وزن خشک ریشه به اندامهای هوایی در آویشن شیرازی و باغی نزولی و در کلپوره و کاکوتی صعودی بود. همچنین نسبت وزن خشک ریشه به اندامهای هوایی همبستگی معنی دار و مثبتی با سطوح مختلف خشکی نشان داد. به طور کلی در مقایسه 4 گونه گیاه دارویی مورد بررسی، کاکوتی مقاوم ترین و کلپوره حساسترین گونه به تنش ها بود.