بررسی ارتباط عادات غذایی با شاخص توده بدنی در دختران دبیرستانی

عادات غذایی ریشه در تجربیات بشر، عوامل فرهنگی و محیطی دارد هر چند که با عوامل اقتصادی، اجتماعی و مذهب آمیخته است. شناخت عادات تغذیه ای متداول در جامعه و مطالعه چگونگی تاثیر این عادات بر وزن هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.
برای دستیابی به این هدف ابتدا 824 دختر، مقطع سوم، حائز مشخصات واحد پژوهش از 18 دبیرستان واقع در مناطق شش گانه آموزش و پرورش مشهد بصورت تصادفی_ خوشه ایمبتنی بر هدف انتخاب شدند که پس از همگن نمودن میانگین انرژی دریافتی و مصرفی سه روزه با تقریب (100 ± کیلو کالری)، 378 دانش آموز حجم کلی پژوهش را تشکیل دادند این نمونه ها فاقد هر گونه معلولیت جسمی یا بیماری مزمن بودند. پرسشنامه عادات غذایی در سه بخش مشخصات دموگرافیک (سن، رتبه تولد، طبقه اجتماعی، اقتصادی و.) اندازه های تن سنجی (وزن و قد) و عادات غذایی (صرف صبحانه روزانه، مصرف و...) تهیه و تکمیل گردید.
به کمک نرم افزار فود(1) و کلینیک (2)، انرژی دریافتی، متابولیسم پایه، صدکهای وزن و نیز میانگین درصد چربی، پروتئین و کربوهیدرات رژیم غذایی واحدهای مورد پژوهش محاسبه گشت و جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمونهای کای 2، تی و آنالیز واریانس استفاده شد، نتایج حاصل از این پژوهش بین بعد خانوار و نمایه توده بدنی ارتباط معنی دار آماری را نشان داد (047/0=p) همچانکه ارتباط بین طبقه اجتماعی و اقتصادی با نمایه توده بدنی معنی دار گزارش شد. (001/0= p) از یافته ها جنبی این پژوهش کاهش سن بلوغ با افزایش هر یک از شاخصهای مورد در بررسی عادات غذایی بین مصرف نوشابه گازدار، لبنیات غیر پاستوریزه و نمایه توده بدنی رابطه معنی دار آماری وجود داشت (002/0= p). آزمونهای آماری مصرف سس مایونز، نوع گوشت و روغن مصرفی، مصرف سبزیجات و میوه جات روزانه، صرف چای بلافاصله قبل از غذا را با نمایه توده بدنی را معنی دار نشان ندادند. در تجزیه و تحلیل میانگین درصد پروتئین، چربی و کربوهیدر ات به روش آنالیز واریانس تنها بین میانگین درصد پروتئین و نمایه توده بدنی اختلاف معنی دار پیدا شد. (0001/0= p). نتایج این تحقیق بر نیازهای آموزشی در مدارس خصوصا دختران جوان تاکید دارد، زیرا عدم تعادل در مصرف مواد مغذی انرژی زا (چربی، پروتئین، کربوهیدرات ها) و عادات غلط تغذیه ای کیفیت زندگی را کاهش می دهد.