درنگی در مفهوم غلو و غالی

دهه های آغازین اسلام، با ظهور نحله ها و فرقه های متفاوت ورق می خورد و حمایت پیدا و پنهان حاکمیت، در گونه گونی و کژی های پیرامونی آن تعیین کننده بود. در این عصر رشد قارچ گونه فرق، شکل گیری فرقه هایی با فکر غلو، برای تشویه چهره درخشان تشیع بود تا با ترویج افکار مسموم خود، اذهان مسلمین را از این مذهب دور سازد. گرچه مشکل اساسی در غلو آن است که مفهوم آن تحدید و تعریف جامع نشده است، با درنگ در افکار ترویجی فرقه های زیرشاخه آن، به خوبی می توان از باورها و عقاید منحط آنان را پرده برداشت. یکی از فرقه های وابسته به غالیان، طیفی از صوفیه است و با وجود سنی بودن جریان غالب صوفی گری، گروه هایی از آنان هستند که با جریان غالیان، نقطه تلاقی و اشتراک دارند؛ به گونه ای که می توان از صوفی غالی یاد کرد. گرچه در مقابل، صوفیان غیرغالی و غالیان غیرصوفی هم داشته و داریم. این مقاله می کوشد تا تعریفی از غالیان ارائه دهد، سیر تطور و عقاید آنان را به نقد کشد و خاستگاه و سیر انحراف ایشان را ترسیم کند؛ همچنین به اختصار به باورهای یکی از مصادیق آن، یعنی صوفیه اشاره خواهد شد.