تاملی ریشه نگر در الگو و استراتژی نیازهای اساسی

از نیمه دوم دهه 1970 روند تکاملی نظریه پردازی تحولات اقتصادی و اجتماعی کشورهای جهان سوم خود موضوع بررسی خاصی گردید. رویکردهای نظری اتخاذ شده چه از لحاظ اهداف، چه از لحاظ قلمرو و دامنه بحث و چه از لحاظ مکاتب فکری تفاوتهایی معنی دار را نشان داد. بیشتر تحلیلهای صورت گرفته معطوف به یک رویکرد خاصی بوده و از جامع نگری ناشی از بررسی سایر دیدگاه ها برخوردار نبوده و نهایتا توجه معطوف به یک یا چند دیدگاه گردیده است. (اکارهای جانسون 1983)، (الاو 1980)، (میدز 1979) و (چنری 1975) از جمله این موارد هستند. از میان مطالعات مربوط به سیر تحول نظریات یا نظریه پردازی رشد و توسعه می توان به بررسی های بعمل آمده توسط چنری(1975)، میدز(1979)، استرتین(1981)، هیرشمن(1982)، لیسون(1988) و خاصه جرالدمی یر(1984) اشاره نمود. علیرغم تعدد مکاتب فکری و رویکردهای متفاوت (هیرشمن 1983) مکاتبات فکری که به امر توسعه نیافتگی و توسعه اقتصادی پرداخته اند بصورت زیر بیان می کند:1- نئوکلاسیک 2- نئومارکسیسم 3- مارکسیسم کلاسیک 4- الگوی اقتصاد توسعه غربی (سرمایه داری) خاصه دهه 1940و1950. البته علمای علوم اجتماعی که به بررسی روند تکاملی مطالعات توسعه پرداخته اند تقسیم بندی متفاوتی را نیز ارائه نموده اند که برجسته ترین و درعین حال رایج ترین آنها می توان که بر پایه عناصر جامعه شناختی، سیاسی است به الگو یا نظریه نوسازی اشاره نمود که همانند نظریه یا الگوی مورد مطالعه فاستر- کارتر تحت عنوان نظریه توسعه اقتصادی رایج در غرب می باشد البته به موارد دیگری همچون نهادگرائی نوین که برای بررسی آثار (نظریه) تحلیلی میردال توسط پرستون (1982) بکار رفته نیز می توان اشاره نمود.