شیوع و عوامل خطرزای فرورفتن تصادفی سوزن در پرسنل شهرداری تهران 1384

فرورفتن تصادفی سوزن یا Needle Stick Injury یکی از خطرات حین کار بسیاری از مشاغل است. با توجه به شیوع بالای هپاتیت ویروسی در کشور ما در جمعیت عمومی، NSI می تواند باعث انتقال این ویروس در جامعه شود. از طرفی دفع غیر بهداشتی زباله ها در بسیاری از کشورها و خصوصا در ایران، خطرات ناشی از NSI را دو چندان می کند. همچنین این احتمال وجود دارد که رفتگران بدلیل برخورد مستقیم با زباله ها، در معرض خطر بیشتر NSI باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع NSI و عوامل خطرزای آن در کارمندان شهرداری تهران انجام شد.
تحقیق حاضر یک پژوهش مقطعی- توصیفی است. نمونه مورد بررسی شامل 3127 نفر از کارمندان شهرداری تهران بود که در سال های 1384 و 1385 به صورت سرشماری انتخاب شدند. تمامی نمونه ها از نظر متغیرهای دموگرافیک (شامل جنس، سن، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، شغل)، عوامل خطرزای هپاتیت (شامل تزریق خون، اعتیاد تزریقی، عمل جراحی، هر گونه مداخله دندانپزشکی، تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده، مسافرت خارج از کشور، حجامت، خالکوبی، فرورفتن سرنگ مشکوک در بدن، زندان، اسارت جنگی، مجروحیت جنگی)، و سابقه بیماری (شامل زردی، ابتلای به هپاتیت در خانواده درجه یک، ابتلا به بیماری کبدی در خانواده درجه یک، و مصرف سیگار) مورد بررسی قرار گرفتند.
از کل افراد مورد بررسی، 15 نفر (%0.5) دارای سابقه NSI بودند. شیوع NSI در رفتگران (%16.2) در مقایسه با سایر افراد (%0.2) 81 برابر بیشتر بود (p=0.001). شیوع NSI در افراد دارای سطح تحصیلات کمتر (P=0.030)، افراد دارای سابقه زردی (p=0.010)، ابتلا به هپاتیت (p=0.001)، سابقه ابتلا به هپاتیت در خانواده درجه یک (p=0.001)، سابقه ابتلا به بیماری کبدی در خانواده درجه یک (p=0.004) به میزان معنی داری بیشتر بود. ارتباط معنی دار آماری بین NSI و سن (P=0.368)، جنس (P=0.980) و مصرف سیگار (P=0.356) مشاهده نشد.
رفتگران در معرض افزایش (81 بار بیشتر) خطر NSI هستند. همچنین مطالعه حاضر میزان تحصیلات کمتر را به عنوان یک عامل خطرزای NSI نشان داد. سابقه بیشتر زردی، سابقه ابتلا به هپاتیت در خانواده درجه یک، سابقه ابتلا به بیماری کبدی در خانواده درجه یک در افراد دارای سابقه NSI، ممکن است ناشی از ابتلای به ویروس های هپاتیت باشد، که به مطالعات آتی نیازمند است. بر اساس این مطالعه، نه تنها ضرورت توجه به دفع بهداشتی زباله ها و نیز آموزش افراد در معرض خطر مورد تاکید قرار می گیرد، بلکه غربالگری افراد پرخطر شامل رفتگران لازم به نظر می رسد.