نقش شرایط (مقامات) در تکوین سیاق

سیاق مفهومی کلی، جامع، مانع و اساسی در ساختار کلام و تفسیر آن است. شرایط یا مقامها یکی از عوامل مهم و مؤثر در تکوین آن به شمار می رود. هدف این نوشته، بررسی چگونگی تاثیرگذاری شرایط و مقامهای خارج از کلام در تکوین سیاق و کلام با روش تحلیل کاربردهای دانشمندان به ویژه مفسران است. نتایج به دست آمده نشان می دهد: همچنان که مقامات داخل کلام در استیفای مقاصد متکلم نقش اساسی دارند، مقامات خارج کلام یعنی شرایط زمان، مکان، مخاطب و حوادث، نقش عمده در کیفیت تکوین سیاق ایفا می کنند. این مباحث در تفسیر با عناوین مکی و مدنی بودن آیه ها و سوره ها، اسباب نزول و خطاب شناخته شده اند.