اولین ارزیابی خواص کیفی وارزش نانوایی لاین های غله جدید تریتی پایرم در مقایسه با لاین های تریتیکاله وارقام گندم نان

گندم از غلات استراتژیک و بسیار با ارزش در رژیم غذایی است که برای توسعه ژرم پلاسم آن با هیبریداسیون بین گونه ای مبادرت به تولید ژنوتیپ های گندم جدید تریتی پایرم شده است. در این بررسی خواص کیفی و ارزش نانوایی لاین های تریتی پایرم در مقایسه با لاین های امیدبخش تریتیکاله و ارقام گندم نان در آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. صفات فیزیکی دانه (وزن هزار دانه، سختی و درصد رطوبت دانه، حجم نان، حجم رسوب، درصد جذب آب)، صفات شیمیایی آرد (درصد پروتئین، فعالیت آنزیم - آمیلاز، شاخص گلوتن، گلوتن خشک و مرطوب) و صفات با ارزش نانوایی (زمان های رسیدن، ماکزیمم ارتفاع، خروج، پایداری منحنی فارینوگراف نسبت به خط 500 برایندر و مقاومت مکانیکی خمیر، درصد جذب آب توسط آرد و ارزش والریمتری) هر لاین و رقم اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد اگرچه بین لاین ها و ارقام در تمام صفات کیفی دانه و آرد اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد ولی بین لاین های تریتی پایرم در مقایسه با لاین های تریتیکاله و ارقام گندم نان علاوه بر داشتن دانه نرم و شاخص گلوتن پایین، تنوع قابل توجهی برای درصد پروتئین، حجم نان و عملکرد آرد وجود دارد. مقایسه این سه گروه آمفی پلوئید با روش دانکن نشان داد که میانگین ارزش نانوایی آرد گروه ژنوتیپ های گندم تریتی پایرم در مقایسه با آرد دو گروه لاین های تریتیکاله و گندم نان کمتر است. بنابراین آرد آن بیشتر در صنایع غذایی و یا مخلوط با آرد گندم برای تولید نان نسبتا کم حجم مناسب می باشد. وجود همبستگی معنی دار بین بسیاری از صفات وابسته به ارزش نانوایی بین این سه گروه آمفی پلوئید حاکی از تنوع قابل توجه لاین های تریتی پایرم برای این صفات بود که در فرآیند اصلاح این غله جدید بسیار مؤثر خواهد بود.