فرهنگ، نیازها و انتظارات فرهنگی بازماندگان کارکنان سازمان تامین اجتماعی

انسان ها دارای دامنه نامحدودی از نیازها هستند که بر حسب شرایط زمانی، مکانی و سطوح فرهنگی-اجتماعی تنوع می پذیرد. این نیازها به مثابه نیرویی برخاسته از ذهنیات و ادراک، اندیشه و رفتارهای افراد را در جهت تغییر وضعیت موجود برای پاسخ به انتظارات تنظیم می کنند. بنابراین، نیازها در سلسله مراتب خود انتضارات خاصی را به وجود می آورند که جامعه باید به آنها پاسخ دهد. نحوه پاسخگویی به نیازها در طول تاریخ و در جوامع مختلف یکسان نبوده و از شیوه های سنتی و غیر رسمی در قالب امور خیریه ای به شیوه های رسمی و سازمانی تبدیل شده است. در فرایند تحول حمایت های اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی در ساختار رسمی مسئولیت ارائه خدمات را در جهت رفع نیازها عهده دار شده است. در ایران نیز سازمان تامین اجتماعی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده و به ویژه در مورد کارکنان خود نه فقط به عنوان بیمه گر بلکه کارفرما ایفای نقش می کند. بر همین اساس، در این نوشتار ضمن ارائه تعاریف و طبقه بندی متفاوت از نیازها با نقد رویکرهای سنتی و کلیشه ای به فرهنگ، بر جنبه های مادی فرهنگ و ضرورت پاسخ به آنها جهت نیل به اهداف فرهنگی والاتر تاکید شده است. در این مقاله که با استفاده به یافته های پژوهشی تنظیم شده، تلاش شده تا پیوند میان مباحث نظری و تجربی در میان بخشی از اعضا- بازماندگان کارکنان سازمان تامین اجتماعی- برقرار شود. این مطالعه با روش کمی و کیفی اطلاعات مورد نیاز را گرآوری و سپس مورد توصیف و تحلیل قرار داده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در میان خانوادهای بازماندگان سازمان تامین اجتماعی نیازها و انتظارات معیشتی و بهبود رفاه زندگی از اولویت برخوردار بوده و نیازهای غیر مادی در صورت رفع آنها معنادار شوند. بدیهی است توجه به نیازهای فرهنگی صرفا با رویکرد فرهنگ معنوی در مراتب و اولویت های ثانویه، پاسخگوی انتظارات افراد نبوده و می تواند زمینه را برای بروز مسائل و مشکلات اجتماعی متعدد فراهم سازد.