اثر عوامل محیطی بر پراکنش گونه های مرتعی در منطقه هزار جریب بهشهر(مطالعه موردی: مراتع سرخ گریوه)

اعمال مدیریت صحیح و کارآمد در هر منطقه بر مبنای اطلاعات دقیق از وی‍‍‍ژگی های کمی و کیفی رستنی ها و آگاهی از روابط گیاهان با یکدیگر و نیز عوامل محیطی میسر می باشد. شناخت عوامل محیطی مؤثر بر استقرار و گسترش گیاهان می تواند ما را با سازگاری گونه های بومی هر ناحیه آشنا کند تا بر اساس سرشت این گونه های بومی، نسبت به مدیریت بوم شناختی اقدام گردد. به این منظور مطالعه ای در مراتع ییلاقی هزار جریب بهشهر واقع در منتهی الیه جنوب شرقی استان مازندران انجام گردید که هدف از آن، بررسی اثر عوامل محیطی بر روی پوشش گیاهی و تعیین مهم ترین خصوصیات محیطی در استقرار و پراکنش گیاهان است. برای این پژوهش نقشه جوامع گیاهی منطقه مشخص و با نقشه های شیب و جهت و طبقات ارتفاعی همپوشانی شد، سپس شبکه ای به ابعاد 1×1 سانتی متر انداخته و با توجه به سطح جوامع منطقه تعداد 60 نقطه تصادفی انتخاب گردید. در هر مکان نمونه گیری با توجه به سطح حداقل تعیین شده، در جامعه مورد نظر معیارهای پوشش گیاهی شامل درصد پوشش تاجی، تراکم و فراوانی اندازه گیری شد و از خاک تا عمق 30 سانتی متری نمونه ای برداشت گردید. سپس درجه اهمیت گونه های غالب منطقه تعیین و فاکتورهای خاک نظیر بافت، رطوبت، اسیدیته، هدایت الکتریکی، مواد آلی خاک و همچنین فاکتورهای محیطی شامل شیب، جهت و ارتفاع محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز چند متغیره، آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA) و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که مهم ترین خصوصیات خاکی مؤثر در پراکنش و استقرار گونه های غالب، رطوبت و pH و از بین فاکتورهای توپوگرافی عامل ارتفاع از سطح دریا تاثیر به سزایی دارد. بررسی جوامع گیاهی نشان داد که با افزایش ارتفاع گونه های بالشتکی پراکنش بیشتری داشته اند.