ارزیابی توانایی تحمل رقابت ارقام مختلف کلزا (Brassica napus) در برابر علف هرز خردل وحشی (Sinapis arvensis) با استفاده از مدل های تجربی در استان گلستان

به منظور ارزیابی توانایی تحمل ارقام مختلف کلزا در برابر علف هرز خردل وحشی آزمایشی در سال راعی 1386 به صورت مزرعه ای در ایستگاه تحقیقات کشاوزری گرگان (عراقی محله) انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل، تصادفی با 3 تکرار و به صورت فاکتوریل اجرا گردید. تیمار های آزمایش شامل ارقام کلزا در 4 سطح (زرفام، هایولا 330 8 و 16 بوته در متر مربع) بود. مدل های عکس، 4، آرجی اس 003 و آپشن 500) و تراکم خردل وحشی نیز در 4 سطح (0 عملکرد و افت عملکرد بر داده های جمع آوری شده برازش داده شده و از ضرایب معادلات مذکور برای تفسیر روابط رقابتی دو گونه استفاده گردید. نتایج نشان داد که ضریب مدل عکس عملکرد رقم زرفام در مقایسه با ارقام دیگر هم در مورد عملکرد دانه و هم عملکرد بیولوژیک کمتر بود و رقم زرفام بالاترین قدرت رقابت بین گون های را نشان داد. نتایج مربوط به برازش داده ها به مدل های افت عملکرد نشان داد که درصد افت عملکرد بیولوژیک در میان ارقام مختلف کلزا کمتر از عملکرد دانه بود، که نشانه حساسیت بیشتر عملکرد دانه در قیاس با عملکرد بیولوژیک به رقابت است. در مجموع مشخص شد که کمترین و بیشترین افت عملکرد در میان ارقام کلزا در میان تراکم های مختلف خردل وحشی به ترتیب مربوط به رقم زرفام و رقم آپشن 500 بود. همچنین، مقایسه مدل های مختلف تجربی افت عملکرد نشان داد که مدل افت عملکرد سطح برگ نسبی علف هرز با حداکثر ضریب تبیین دارای بیشترین کارایی در پیشگویی کاهش عملکرد کلزا می باشد و شاخص رقابت نسبی آن. (q> نشان داد که در رقابت خردل وحشی و کلزا، علف هرز رقیب قوی تر نسبت به گیاه زراعی بوده است.