شک و ایمان در شعر دوره ویکتوریا

این مقاله به بررسی شعر دوره ویکتوریا می پردازد و نگارنده تلاش دارد شعرای بزرگ این دوره را به علاقمندان ادبیات انگلستان معرفی کند و نشان دهد که چگونه علیرغم آشفتگی های فرهنگی و تنوع موضوع و سبک، این شاعران توانسته اند هریک به سهم خویش گذر ادبیات انگلستان را از دوره رمانتیسم به دوره مدرنیسم عملی سازند. همچنان که رمان این دوره به نگرانی های اجتماعی اعم از مشکلات بیکاری، اقتصادی، فقر، مرگ و میر و... می پردازد، شعر متوجه نگرانی های دنیایی و اخروی است. در ایامی که به سبب پیشرفت علوم طبیعی، اعتقادات سنتی مردم هر روز زیر سؤال می رفت و حتی علمای دین نیز نمی توانستنند از این اعتقادات دفاع کنند، رسالت شعرای این دوره بیشتر و بیشتر محسوس می شد. طبیعتی که در دوره قبل به عنوان یک مادر، به فرزندان خود عشق و علاقه داشت، در این دوره می خواهد آن ها را «با چنگ و دندان خونین» از بین ببرد. لذا مضامینی همچون تاسف به گذشته، افسردگی، تنهایی، جدال شک و ایمان از موضوعاتی هستند که شاعران به آن ها می پردازند تا جایی که تنی سن ملک الشعرای دوره می گوید: «ایمان راسخی که در شک صادقانه وجود دارد، باور کن که در اعتقاد ناقص موجود نیست.» لذا عمده اشعار دوره به مسئله ایمان و شکاکی می پردازند و شیوه زندگی کردن در دنیای صنعتی را به خواننده های خود می آموزند. آرنولد معتقد بود که ادبیات می تواند جایگزین مذهب شود زیرا شاعر می تواند هم از نیاز انسان به اخلاقیات و هم از نیاز وی به زیبایی سخن گوید. بزرگترین شعر مرثیه این دوره را تنی سن سرود. آغاز آن شعر درباره انده از دست رفتن یک دوست است ولی در ادامه آن به تفکر در معنی زندگی و آخرت می پردازد. شاعر می آموزد در صورتی که غم بر او چیره گردد چگونه در برابر آن کنار آید. برای براونینگ شاعر دیگر این دوره عشق عالی ترین تجربه زندگی است و آن در ازدواج متجلی می شود. این گونه عشق خود بهترین نشانه اثبات وجود خداوند است.