ساخت و اعتباریابی پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ)

هدف اصلی این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای برای سنجش شوخ طبعی بود، لذا بر اساس متون معتبر و مقیاس های موجود، پرسشنامه مقدماتی با 100 سؤال تدوین شد. سپس نمونه ای با دامنه سنی 20 تا 60 سال به روش تصادفی در دو مرحله برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. بدین ترتیب که در مرحله مقدماتی، یک نمونه 40 نفری برای پایایی سنجی، و در مرحله بعد یک نمونه 240 نفری برای تحلیل عاملی انتخاب شد. در نهایت، 25 سؤال که با کل آزمون دارای همبستگی مثبت بودند و حتی المقدور بر روی یک عامل، بار عاملی 0/35 یا بالاتر داشتند، برای پرسشنامه نهایی انتخاب شدند. این پرسشنامه 25 سؤالی، پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ) نامگذاری شد. روایی سازه SHQ با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و با چرخش مؤلفه ها از نوع واریماکس، مورد تحلیل عوامل قرار گرفت. بر این اساس، یک ساختار پنج عاملی (لذت از شوخی، خنده، شوخی کلامی، شوخ طبعی در روابط اجتماعی، و شوخ طبعی در شرایط استرس آور) که 63/75 درصد واریانس را تبیین می کنند، به دست آمد. علاوه بر این، نتایج پایایی SHQ با استفاده از روش های همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و بازآزمایی (به فاصله 21 روز) نشان داد که SHQ از ضرایب پایایی مناسبی برخوردار است.در مجموع، این مطالعه نشان داد که SHQ با داشتن ضرایب پایایی و روایی رضایت بخش، ابزاری مناسب برای سنجش شوخ طبعی در پژوهش های بعدی است.