تغییرات پوشش گیاهی پس از 19 سال قرق های آزمایشی در منطقه زاگرس مرکزی

چرای مفرط به عنوان مهمترین عامل تخریب مراتع ایران در طول دهه های اخیر شناخته شده است. بنابراین یکی از سوالات کلیدی برای مدیران مراتع این است که آیا قرق مراتع منجر به احیای طبیعی پوشش گیاهی خواهد شد یا نه، مهم است که مدت زمان برای احیاء مکانهای مختلف مرتعی شناخته شود. در این تحقیق از قرق های طولانی مدت استفاده شد تا اثر قرق بر احیاء پوشش گیاهی مراتع مناطق خشک و نیمه خشک در ایران بررسی شود. هفده مکان مرتعی مختلف واقع در دو ناحیه در منطقه زاگرس مرکزی در فریدونشهر استان اصفهان انتخاب گردید. در سال 1362، در هر یک از مکان های مرتعی، یک قرق (2050 متر) و در داخل هر قرق 7 پلات دائمی به ابعاد 25/1 متر مستقر شد. پس از 19 سال، پوشش گیاهی از نظر تراکم و تاج پوشش هر یک از گونه ها، پوشش تاجی کل، پوشش لاشبرگ و همچنین تولید علوفه سالیانه در پلات های دائمی داخل قرق ها و همچنین در 10 پلات (25/1 متر) که به صورت تصادفی در خارج از قرق ها مستقرگردید، مطالعه شد. مقایسه بین داخل و خارج قرق ها نشان داد پس از 19 سال، پوشش تاجی کل، پوشش لاشبرگ، تولید علوفه سالیانه، تعداد و فراوانی نسبی گونه های گراس و لگوم و همچنین فراوانی نسبی گونه های خوشخوراک داخل قرق ها به طور معنی داری افزایش یافته است. محافظت از چرا همچنین باعث افزایش تشابه تیپ های گیاهی در داخل قرق ها گردید. در نتیجه قرق به مدت 19 سال باعث تغییر ترکیب پوشش گیاهی در بیشتر مکانهای مرتعی گردید. این مطالعه همگرایی جوامع گیاهی در طول توالی ثانویه در شرایط قرق را تائید می کند.