بررسی رفتار چرایی و انتخاب جیره سنین مختلف گوسفند زندی

در صورتی که قادر به درک عادات علوفه خواری و ارزش رجحانی گیاهان مورد چرای دام باشیم، می توانیم مصرف بهینه مواد مغذی را برای آنها به دست آوریم. بدون شناخت این رفتارها برنامه ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی باشد. بدین منظور دو قرق در مرتع بیابانی حوض سلطان قم ایجاد و در آنها تولید و مصرف علوفه در ماه های مختلف فصل چرا به روش وزنی محاسبه گردید. در عین حال میش های نژاد زندی با سنین 1 ،3 و 5 ساله از هر گله انتخاب و در طول ماه های فصل چرا، رفتار چرا و ارزش رجحانی گونه ها برای دام از روش زمان سنجی (فیلم برداری) بررسی شدند. سپس ترکیب جیره و شاخص رجحان برای برای هر گونه گیاهی محاسبه و مقایسه گردید. سیکل چرای دام (سرعت و مسافت طی شده و مدت زمان چرا و استراحت) با استفاده از دستگاه GPS مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشانگر آن بود که در تیپ اول گونه لور Halocnemum strobilaceum و در تیپ دوم گونه خارشتر Alhagi camelorum بیشترین درصد زمان چرا (ترکیب جیره) را به خود اختصاص داده اند. همچنین گونه های گزpasserinoides Tamarix و خارشتر در تیپ های اول و دوم بیشترین شاخص رجحان را برای دام دارا بودند. تجربه دام، طعم، درصد پوشش و ترکیب گیاهی (گیاهان همراه)، عوامل اصلی در انتخاب گونه های منطقه برای دام بودند. در مراتع حوض سلطان گوسفند نژاد زندی رفتار بوته خواری و سرشاخه چری از خود نشان داد و بین سنین مختلف دام به لحاظ انتخاب علوفه تفاوت معنی داری وجود داشت که البته این تفاوت بارز و برجسته نبود. با توجه به وضعیت فنولوژی و رطوبت خاک زمان مناسب حضور دام در این مرتع نسبتا«مناسب است، اما پیشنهاد می شود در زمان گلدهی گز در اسفند نوعی سیستم تناوبی تاخیری اعمال گردد.