بررسی و شناسایی ترکیبات اسانس گیاه کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در مراحل مختلف فنولوژیک در رویشگاه های مرتعی اراک، همدان و شهرکرد

پوشش طبیعی گیاهان مراتع ایران به دلیل شدت چرا و بهره برداری بی رویه، دست خوش تغییر شده است. گونه های خوشخوراک مراتع کاهش یافته و گیاهان بدخوراک و سمی افزایش یافته است. اغلب گونه های زیاد شونده، سمی، دارویی یا صنعتی هستند. شناخت ترکیبات موجود در اسانس این گیاهان می تواند در مدیریت استفاده چند منظوره از مراتع راهکاری برای جایگزینی شیوه معشیت یا درآمد اقتصادی برای دامداران باشد. اسانس گیاه کافوری که در این تحقیق مورد آزمایش قرار گرفته است یکی از مواد مورد نیاز در صنعت داروسازی است. این تحقیق به منظور تعیین درصد و شناسایی ترکیبات اسانس گیاه کافوری در سه رویشگاه اصلی آن (اراک، همدان و شهرکرد) در دو مرحله فنولوژیک قبل از گل (مرحله رویشی) و بعد از گل دهی (مرحله زایشی) انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بازده اسانس گیاه در سه منطقه مورد بررسی از 1/0 تا2/0 درصد متغیر است. همچنین در مجموع 114 ترکیب شیمیایی در اسانس گیاه کافوری در هر سه منطقه و در هر دو مرحله فنولوژیک رویشی و زایشی شناسایی شد. بیشترین تعداد ترکیب شیمیایی تشخیص داده شده مربوط به منطقه همدان با 103 ترکیب در مرحله زایشی و کمترین مربوط به منطقه اراک با 55 ترکیب در مرحله زایشی می باشد و شهرکرد با 78 ترکیب در مرحله زایشی در حد واسط بین این دو منطقه می باشد. از ترکیبات شناسایی شده گیاه 10 ترکیب به طور مشترک در مرحله زایشی در هر سه منطقه بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده اند.