هندسه ساختاری کوه های طالقان، شاهدی بر تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی از زمین ساخت وارون تا ترافشارش چپ گرد

کوه های طالقان در جنوب البرز مرکزی قرار داشته و به دلیل داشتن توالی های کاملی از سنگ های پالئوزوییک تا ترشیری محل مناسبی در تبیین تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی است. این رشته کوه از شمال به وسیله گسل طالقان و از جنوب به گسل مشا محدود شده است. این گسل ها مرز واحدهای پالئوزوییک - مزوزوییک کوه های طالقان را با ترشیری در دامنه های شمالی و جنوبی آن تشکیل میدهد. در این مقاله هندسه ساختاری گسل های رشته کوه، تحلیل و بر آن مبنا الگویی بر تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی ارائه شده که نشانگر تکامل آن از زمین ساخت وارون تا ترافشارش چپگرد است. گسل مشا در خاور کوه های طالقان پرشیب بوده و موجب رانده شدن نهشته های پرکامبرین کهر پوشاننده پیسنگ که در هسته تاقدیس بزرگ فرادیوارهای آن جای گرفته بر روی نهشته های ائوسن دارای ناوفرم های فرودیوارهای شدهاست. چنین هندسهای از گسل مشا بیانگر پی سنگی بودن گسل و تکامل آن از وارون شدگی(Inversion) یک گسل نرمال اولیه است. بر همین اساس گسل پرشیب طالقان به عنوان گسل پس راند(Back thrust) فرادیوارهای مشا و کوه های طالقان به عنوان منطقه بالاجسته(Pop-up) مابین آنها تحلیل شده است. تحلیل جنبشی گسل طالقان در برش های مختلف این گسل در منطقه کوه های طالقان در این مطالعه بیانگر وجود دو فاز حرکتی معکوس با مولفه های متفاوت راستالغز راستگرد و چپگرد است. حرکات معکوس راستگرد گسل طالقان با توجه به قرارگیری آن در فرادیواره گسل مشا مرتبط با فرایند وارون شدگی این گسل از زمان کرتاسه پایانی و حرکات چپگرد آن در نتیجه حاکمیت زمین ساخت ترافشارش چپگرد بر البرز مرکزی از زمان پلیوسن تحلیل شده است.