مطالعه اثر نیتروژن منبع پپتیدی بر قابلیت هضم مواد مغذی، الگوی تخمیر شکمبه ای و سنتز نیتروژن میکروبی در گاوهای شیری اواخر دوره شیردهی

به منظور مطالعه اثر نیتروژن منبع پپتیدی بر قابلیت هضم مواد مغذی، الگوی تخمیر شکمبه ای و سنتز نیتروژن میکروبی از 3 راس گاو شیری چند بار زایش کرده دارای فیستولای دائم شکمبه ای با وزن بدن 13 ± 682 کیلوگرم و روزهای شیردهی20±210 روز در قالب طرح چرخشی با سه دوره 21 روزه (14 روز اول آن به منظور دوره عادت دهی و 7 روز آخر به منظور جمع آوری نمونه ها) استفاده گردید. جیره های آزمایشی حاوی جیره پایه به همراه سه سطح متفاوت کازئینات سدیم به عنوان منبع پپتیدی (سطوح صفر، 50 و 100 گرم در روز به ترتیب به عنوان جیره های 1، 2 و 3) بودند. جیره پایه توسط نرم افزار CPM-Dairy متوازن گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که غلظت نیتروژن آمونیاکی و نیتروژن پپتیدی حدود 3 ساعت پس از مصرف خوراک به حداکثر رسید و اثر معنی داری بر روی این فراسنجه ها با مصرف کازئینات سدیم مشاهده شد (01/0P<). نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی تفاوت معنی داری را در اثر مصرف منبع پپتید نشان داد (58/0، 70/0 و 82/0 به ترتیب برای جیره های 1، 2 و 3) (05/0P<). میانگین pH مایع شکمبه و کل اسیدهای چرب فرار شکمبه ای در میان جیره ها تفاوت معنی داری نداشت. پروپیونات و بوتیرات مایع شکبمه نیز در بین جیره ها تفاوت معنی داری نداشتند. ولی استات تولید شده به طور معنی داری در جیره سوم بیشتر بود (01/0P<). قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام جیره پایه تحت تاثیر نیتروژ پپتیدی قرار نگرفت. ولی قابلیت هضم فیبر نامحلول در شوینده خنثی (05/0P<)، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی (05/0P<) و بویژه قابلیت هضم همی سلولز (01/0P<) جیره پایه با مصرف کازئینات سدیم افزایش یافت. بتاهیدروکسی بوتیریک اسید، اسیدهای چرب استریفه نشده و گلوکز خون گاوها تفاوت معنی داری را نشان نداده و فقط نیتروژن اوره ای خون گاوهای تغذیه شده با جیره های حاوی کازئینات سدیم افزایش یافت. مقدار ادرار تولیدی روزانه گاوهای آزمایشی با مصرف کازئینات سدیم افزایش پیدا کرد. همچنین دفع آلانتوئین، اسید اوریک و کراتینین در ادرار به طور معنی داری افزایش یافت. نیتروژن میکروبی روزانه تولید شده در شکمبه که بر اساس مشتقات پورینی ادرار محاسبه گردید، تفاوت معنی داری در بین جیره ها داشت (05/0P<). با توجه به نتایج این آزمایش، علیرغم اینکه افزایش نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی با مصرف کازئینات بیشتر باعث بهبود قابلیت هضم الیاف گردید، اما نیتروژن اوره ای خون نیز افزایش یافت. بنابراین با توجه به در نظر گرفتن همه صفات، نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی به میزان 70/0 برای گاوهای اواخر شیردهی